Mongolia

De flipperkast en de duur van onze reis naar Moncho heeft erin gehakt. De eerste dag is een dag van stilstaan en bijkomen. Stilstaan gebeurt met een niet te controleren kracht. Je kan er niet aan ontsnappen. Schitterend landschap, een kudde van 300 geiten, wat paarden, nieuwsgierige honden en een totaal gebrek aan communicatiemogelijkheden met Moncho. Al deze elementen zorgen ervoor dat in het nu zijn met alles wat je meedraagt direct plaatsvindt.

Tot nu toe waren we enkel Ulanbataar gewend als Mongolie. De stad die de helft van haar inwoners telt. En nu is die indruk 180 graden gedraaid. Met de seconde voelen we ons meer thuis in deze harmonie van natuur. Waar de Mongool en wij ook een plek hebben om die harmonie te bewaren. Wat ons sowieso direct opvalt is hoe hard het leven op het platteland is. Als de zon schijnt dan vreten de zonnestralen diep in je huid. Als het waait is het zo ijzig dat je direct al je beschikbare lagen zoekt en aantrekt. Temperatuurverschillen van overdag 20 graden en 's nachts onder het vriespunt is standaard. Dit al meemaken op de eerste dag verklaart direct de verweerde koppen van de familie van Moncho.

De tijd is relatief en niet in het bewustzijn. De zon glijdt gemoedelijk in een mooie boog van oost naar west. Als de zon eenmaal onder is dan volgt een duidelijke activiteit van het leven buiten: 'Hout halen en zo snel mogelijk in je oven laden en aansteken.' Binnen een fractie ben je koud tot op het bot en is de nacht meer overleven dan bijkomen. De ger is het huis van het nomadisch bestaan van de mongolen. Elke ger heeft zijn eigen indeling en versiering. Toch zijn er, al lerende onderweg, standaarden te bespeuren. Allereerst al het hout is Oranje. Elke ger heeft een buddha altaar. Een minikeuken aan de rechterzijde. Alles is zo lean mogelijk ingericht. Het is de groeimarkt van IKEA zou je kunnen bedenken. De ger is rond en centraal in het midden staat de houtgestookte oven. De radius betreft ongeveer voor de familieger, de mainger, 4 a 5 meter. De hoogte is maximaal 2,5 meter en dan loopt het schuin af naar de buitenste ring tot ongeveer 1,20 meter. Het ziet er uit met een beetje fantasie als een tefal 10 liter pan zonder handvatten. In die meters moet dus alles gebeuren. Van slapen tot koken. Van tv kijken tot yakwodka produceren. Van de baby verschonen tot touristen verzorgen.

Moncho is onze gids. Zijn naam betekent platte neus. Hij kijkt wat guitig uit zijn diepdonkerbruine ogen. Hij is blij, nieuwsgierig en een beetje stout. Morgen gaan we op pad. Moncho komt ons uitleggen wanneer we gaan. Met geduld. Handen en voeten. En wat hulp van een gids van een andere groep die is gearriveerd weten we onze vertrektijd. 11.00 uur. Dan gaat het beginnen. Samen op een paard. Met een niet engelstalige gids op pad over de mongoolse hoogvlakte. We hebben er zin in. Eerst nog de nacht. De kou trotseren. Als mummies ingepakt in onze slaapzak dooft het vuur langzaam en neemt de nacht het over.

'Goodmorning,' een olijke Moncho brengt ons ontbijt. 'Twenty minutes,' gevolgd door een grote glimlach. Dat is ongeveer het Engels vocabulaire dat we kunnen gaan verwachten de komende tijd. De nacht was waanzinnig koud. De volgende nacht moeten we maar met volledige bepakking de slaapzak inkruipen. En dat zonder douche voor een dag of zes. Wat een vooruitzicht. Terug naar de natuur is langzaam een nieuwe geur-identiteit opbouwen.

Eenmaal genesteld op ons zadel schrijden we langzaam en bijna geruisloos door een waanzinnig landschap. We rijden in een soort karavaan. Achter elkaar. In stilte. Alleen en toch samen. Glooiende vergezichten en uitgestrekte groene velden is voor vandaag ons bewegend decor. We worden gevolgd door een hond. Die bij navraag bij Moncho niet bij ons hoort. We passeren wat gers, yak-, paarden- en geitenkuddes. Boven ons circuleren de koningen van de lucht. Op de thermiek bewegen de roofvogels met flinke spanwijdte zeer gecontroleerd door het luchtruim. Ons doel voor de dag is het bereiken van de grens van ander landschap. Eigenlijk stappen we vandaag van het ene schilderij in het andere schilderij. Zachtjes. Berustend. En telkens gevolgd door de hoeven die voornamelijk de decibellen produceren die ons bewust maken dat geluid vandaag onze metgezel is. Moncho roept af en toe 'Are you good?' Die wij steevast beantwoorden met: 'Yes, we are good!' Langzaam doorbreken we de ruis in communicatie en verbinden we intuïtiever met elkaar. Taal blokkeert eigenlijk 'echt' contact. Alleen dit is al gaaf om langzaam te gaan voelen om ons bewuster van te worden. Wat daarbij helpt is een ijsbreker tijdens de lunch. Doordat we onze eigen lunch moesten faciliteren hadden we 24 gekookte eieren bij ons. Die we ook konden delen met Mocho. Aangezien landbouw lastig is in dit grillige droge landklimaat zijn eieren schaars. Waardoor Moncho niet hoefde na te denken om deze aanreiking gretig aan te nemen. Mijn opa had vroeger een truc om je ei te pellen. Je pakt een gekookt ei in je rechterhand en met overgave en zonder enige vorm van aarzeling breek je het op je voorhoofd. Soms werd het voorhoofd van de schooiende hond ook gebruikt als eibreker. Dit uiteraard tot grote hilariteit bij de aanwezige gasten. Uiteraard was deze truc bijzonder geslaagd bij Moncho. Schuddebuikend kon hij zijn lachen niet onderdrukken. Mijn opa's truc was de eisbreker en het begin van een koosnaam: 'Oendoek, ei in het Mongools.' Uiteraard kon Moncho niet achterblijven en brak weliswaar in twee keer ook een ei op zijn hoofd. Gevolgd door een lachorkest van twee Hollanders en een Mongool. Na de lunch sprak Moncho wederom 'twenty minutes, we go!' Gevolgd door te gaan liggen onder een boom voor wat schaduw en een rots als kussen. Moncho bestrijdt de dinnerdip door te tukken. Ons restte niets anders dan wachten tot de tijd weer rijp was om onze stappen te vervolgen.

Na de dipbestrijding voltrok onze reis. Langzaam verandert het landschap om ons heen naar moeilijkere ondergrond. Het gebruik van paarden als vervoersmiddel wordt hiermee duidelijk. Het pad is directer en gaat frequenter op en neer. Met een langzaam dalende zon bereiken we onze eerste overnachtingsplek. Eerst nog de paarden ontladen en ze voorzien van lekker voedzaam gras en onze billen kunnen gaan genieten van wat welverdiende rust. Gebruikelijk bij het betreden van een ger is dat de yakmelk en koekjes binnen 10 seconden worden voorgeschoteld. Zo ook nu. Binnen een mum van tijd worden we volgepropt met zuivel en snacks gevolgd door stilte en elkaar onderzoeken. Na een minuut of vijf pakt een moeder haar baby ontbloot haar borst en voorziet haar kind van energie. Dit gebeurt met zo'n vanzelfsprekendheid die ik in Nederland niet herken. Daarin is kuisheid toch voornamelijk het adagium. Het leven buiten is onbeschrijflijk fascinerend. Het weer is buitengewoon grillig en zwaar te verduren voor onze fijne westerse huid. Scheiten doe je buiten. Op een gat met wat planken. De ruimte tussen planken is maximaal 20 centimeter. Het is primitiever dan de Russen het faciliteerde. Broek naar beneden, hurken maar en stort je shit in het donker. Dit kan gebeuren onder een waanzinnige sterrenhemel en wat nieuwsgierige yaks. Het leven stopt tussen half tien en tien. Je beweegt mee met het ritme van de zon. Dit betekent dat wij nu goed voorbereid volledig ingepakt rond tien uur ons licht laten doven.

Dag twee brengt ons naar de Eight lakes. Dit is een avontuurlijke tocht waarbij we een berg op onze paarden moeten trotseren. Je merkt aan de paarden dat ze voet voor voet zeer bedachtzaam hun weg zoeken tussen de rotsen, boomwortels en flink stijgende en dalende ondergronden. Paarden zijn van nature vluchtdieren en dat betekent dat het paard elk moment kan schrikken en er vandoor kan schieten. Bij het bestijgen van de berg roept Moncho ineens: 'Quick, quick!' Snel wordt duidelijk waarom. Er treedt een groep vol bepakte yaks ons tegemoet. De potigheid en oerkracht straalt van de beesten af. Er komt geweld op ons af en Moncho is er niet helemaal gerust op hoe zijn paarden gaan reageren. Marleen en ik kijken gefascineerd en gebiologeerd naar de omtrekkende bewegingen van de yaks. Het zijn namelijk enorme bange poeperds. Met opengesperde en met een schichtige blik in de ogen passeren deze oerbeesten ons de smalle steile helling. Het is alsof een passage uit the lord of the rings ons onderdeel van dit moment maakt. Wat een fantastische ervaring en natuurlijk hebben onze paarden zich keurig staande gehouden in dit onberekenbare moment van kruisen.Read more