• Lou Baudoin
nov. 2023 – feb. 2024

Japan

Et 84-dags eventyr af Lou Læs mere
  • Sapporo Radio Tower
    WellingtonDe oude bierbrouwerijFeestmaaltijd uit de zeeEn natuurlijk de krabpotenOoit een kerstboom op de bus zien wachten?Hele grote heremietkreeft met zelfs een anemoon op zijn schelpVissen die denken dat ze gras zijnFreaky zeesterrenOndersteboven zwemmende kwallenEen kruising tussen een Chinese en Japanse reuzensalamanderKleurrijke kwalletjes!Ramen steegjeOpperste concentratieEn een gelukkig nieuwjaar!

    Feestdagen

    24.–31. dec. 2023, Japan ⋅ ☁️ -5 °C

    Op kerstavond komen Karin en ik terug van het skieën, maar voordat we naar huis gaan, blijven we nog even in het centrum (1) om inkopen te doen voor het kerstdiner wat we samen voor Mika-san gaan maken. Ik ben van plan mijn inmiddels bijna verplichte Beef Wellington te maken en daar zitten wat ingrediënten in die iets lastiger te vinden zijn. De champignons kan ik prima vervangen voor shiitake, de biefstuk van de haas kan vervangen worden door een ander mooi, cyclindrisch en mals stuk vlees en verse tijm en rode wijnazijn hebben ze in een wat sjiekere supermarkt in de kelder van een van de vele warenhuizen in downtown Sapporo. De parmaham blijkt echter een probleem te zijn. We gaan naar meerdere supermarkten, een buitenlands eten-winkel en zelfs een soort kaas en vleeswaren speciaalzaak. Nergens ook maar een plak gerijpte ham te vinden. Uiteindelijk bellen we een slager die we op google maps hebben gevonden, maar in the middle of nowhere zit en die zegt nog één pakje te hebben. Legt hij wel even voor ons opzij. Een metrorit en twintig minuten wandelen later hebben we beet, het is misschien niet genoeg, maar ik heb als backup wat rauwe ham erbij gekocht. De Wellington was uiteindelijk toch een groot succes (2).

    De week tussen oud en nieuw is lekker uitrusten. Karin moet nog een beetje werken en ik vul de tijd met Japans studeren, pianospelen en Cities Skylines 2 spelen. We gaan er later in de week een paar keer op uit. Zo bezoeken we het biermuseum in Sapporo (3), waar vroeger Sapporo bier werd gebrouwen. Dat is het oudste en een van de grootste merken in Japan en ze maken ook het beste pils, aldus de experimenten van een expert. We lezen er veel over de geschiedenis van de brouwerij en de ontwikkeling van Hokkaido in de late negentiende eeuw. We slaan we de Biergarten over, want die is nog niet open en er is een wachtrij voor de reserveringen, en besluiten naar een goed aangeschreven Hokkaido-curry restaurant te gaan. Die is soepiger dan de normale Japanse variant. Je kunt kiezen op een pittigheidsschaal van 0 tot 10 en er staat een waarschuwing dat de stap van 4 naar 5 behoorlijk is. Ik heb nog geen een keer iets echt pittigs gegeten in Japan dus ik durf graad 5 wel aan. De ober kijkt me vragend aan en checkt of ik het wel zeker weet, maar de vorige keer dat dat gebeurde viel het allemaal reuze mee. Nu niet dus. Godverdetering zeg wat heb ik mijn bek lopen branden (terwijl de ober mij stilletjes uitlachte natuurlijk). Dit was op hetzelfde niveau als de pittige Koreaanse kip van Sonmat in Utrecht, maar dan een hele soepkom vol. Het was erg lekker, maar echt strijden om erdoorheen te komen. Een halfuur later had ik nog steeds buikpijn.

    De dag erna (of misschien wel twee) gaan we naar Otaru. Dat is een kleinere stad in de buurt, aan de kust. Het heeft een langere geschiedenis dan Sapporo, vooral als handelshaven en visserij, maar inmiddels is het niet veel meer dan een verassend toeristische suburb van zijn grote broer. Na een treinrit met een heleboel Chinezen gaan we als eerst naar de vismarkt. Ik heb ooit van een paar Amerikaanse miljoenairs gehoord dat het lekkerste dat ze ooit hadden gegeten een koningskrab op een Japanse vismarkt was dus dat wil ik ook proberen. En waar beter dan in Hokkaido, dat bekend staat om zijn uitstekende krab en vis. Probleempje: er zijn hier nog meer Chinezen dan in de trein en er is een wachtrij voor ieder restaurant (4). We lopen naar een andere markt, maar daar hebben ze geen krab. Weer terug en aansluiten bij de rij dan maar. Uiteindelijk zijn we de laatste die nog bediend worden, net op tijd. De krab, zalm, coquilles en gemarineerde octopustentakeltjes zijn allemaal verrukkelijk (5, 6).

    Hierna lopen we naar het stadscentrum waar we ruim de tijd nemen om alle glaswerkwinkels te bekijken die volstaan met prachtige creaties, net Venetië. Ook is er een speeldozenwinkel en een kaarsenwinkel. Leuk rondkijken. We lopen terug langs het oude kanaal van Otaru en moeten lachen om een kerstboom met zonnebril die voor de toeristen poseert en in erg Japans Engels een praatje aanknoopt. Als we later terug naar het station lopen staat de kerstboom op de bus te wachten (7).

    Met een schoolvriendin van Karin gaan we naar het nieuwe aquarium in Sapporo. Het bevind zich op de 4e tot 6e verdieping van een flatgebouw, dus we moeten eerst wat winkels door om er te komen. Het minimalistische design van de tickets, plattegrond en de entreehal, die met strak beton is afgewerkt, doet meer denken aan een museum voor de moderne kunst dan een aquarium. Het zijn toch wel echt waterdieren die ze tentoonstellen. Ze hebben een paar prachtig gevormde landschapsaquariums, ontworpen door een tuinarchitect (maar waar ik helaas geen foto's van heb) en een heleboel interessante beesten met interessante verhalen erbij die uitleggen hoe interessant die interessante beesten dan wel niet zijn. Niet het indrukwekkende formaat van de walvishaaien in Ōsaka, maar wel erg interessant (8-14). Naderhand eten we typische Sapporo ramen in het ramen steegje (15) en 's middags krijg ik kalligrafieles van Karin's moeder, die onder een beroemde kalligraaf heeft gestudeerd en ook werk in de collectie van het SieboldHuis in Leiden heeft. Ik probeer een 四字熟語 (yojijukugo, lett. "vier-karakterige samenstelling") te perfectioneren (16). Dat is een spreekwoord bestaande uit vier karakters, een klassiek thema voor kalligrafie. Karin vermaakt zich ondertussen met draken tekenen voor Nieuwjaar (17), 2024 is namelijk het jaar van de draak. Naast de bijzonder leuke les krijg ik ook nog het laatste werk van Mika-san mee die als souvenir naast mijn schilderijen uit Cambodja en Vietnam kan hangen. Schat van een vrouw.
    Læs mere

  • Tōkyō, we're on our way

    1. januar 2024, Japan ⋅ ☀️ 12 °C

    Na een rustige oudejaarsavond brengt Karin's moeder ons 's ochtendsvroeg naar het vliegveld. Ik ga haar buitengewone gastvrijheid zeker missen, maar ben ook klaar voor het volgende avontuur. De grootste stad ter wereld staat ons te wachten. Natuurlijk is het niet te verhelpen dat Gruppo Sportivo in mijn hoofd rondspookt. Wanneer we opstijgen hebben we prachtig zicht op de besneeuwde bergtoppen van Hokkaido (1), een tafereel dat gespiegeld wordt als we neerdalen boven Tokyo Bay, maar dan met Fuji-san op de achtergrond (2).

    We moeten nog een tijdje wachten tot onze kamer beschikbaar komt, dus we doden de tijd op het geïntegreerde winkelcentrum van Haneda. Op het dak is een viewing deck, waar het natuurlijk wemelt van de vliegtuig spotters. Ik ben meer geïnteresseerd in de skyline, waar je vanaf dit schiereiland uitstekend beeld op hebt (3).

    Er is zowaar een directe verbinding vanaf Haneda naar ons appartement in Sumida-ku, dat met zo'n 221.000 inwoners redelijk gemiddeld is voor een van de 23 speciale wijken van de stad. Die speciale wijken heten zo omdat ze grotendeels functioneren als aparte steden, met een eigen burgemeester en gemeentebestuur, maar bepaalde autonomiteit en verantwoordelijkheden afstaan aan het metropolitaine bestuur, dat over het hele prefectuur gaat. Als we na een ondergrondse rit van zo'n drie kwartier uitstappen bij station Honjo-Azumabashi is het nog geen twintig meter lopen naar de voordeur. Even aankloten met de incheckinstructies ophalen en dan kunnen we met een verassend snelle lift naar de 6e verdieping (eigenlijk 5e, maar de begane grond is hier al 1). We zijn beiden aangenaam verrast over de hoeveelheid ruimte die we hebben in het appartement. Veel vloerruimte, een aardig balkon (4) en in de keuken is daadwerkelijk een stukje vrij aanrecht, een flinke gootsteen en zelfs wat kookgerei en plastic servies. Not bad at all. Het enige puntje is dat het lijkt alsof ze halverwege het inrichten een koffiepauze hebben genomen en nooit meer terug zijn gekomen. Er zijn twee gigantische kasten, maar die hebben geen planken, alleen kleerhangers. Er is een bankje, tapijt en salontafeltje, maar geen dinertafel of stoelen. Gelukkig kent Karin een soort Japanse Marktplaats waar we een hardhouten tafel met twee bijbehorende draaistoelen vinden die we een paar dagen later in de buurt ophalen. Super degelijk spul ook. Goede deal voor 0 yen.

    's Avonds gaan we shoppen onder de Skytree, die zo dichtbij is dat hij op ons dak zou eindigen als hij de verkeerde kant op omkiepert. Met 634 meter is het sinds 2012 al de hoogste toren in de wereld (waarbij de Burj Khalifa niet wordt meegerekend, want dat is een wolkenkrabber). Terwijl we ernaartoe lopen worden we een gelukkig nieuwjaar gewenst (5). Ik verbaas me erover dat, ondanks zijn dubbele hoogte, de Skytree minder imposant over komt dan de Eiffeltoren. Wellicht vanwege de minder vrije zichtlijnen, waardoor je hem minder goed in context van de omgeving ziet. Desondanks loop je bijna een nekhernia op van het omhoog turen. Nog een idee van de schaal: op de foto kun je vlak achter de Skytree een miezerig klein flatgebouwtje van een schamele 20 verdiepingen zien. We besluiten nog niet naar het observatiedek te gaan, want het uitzicht zal vast mooier zijn buiten de feestdagen, als alle salarymen om 8 uur nog in hun verlichte kantoren zitten.

    De volgende dag steken we de rivier over naar Asakusa. Onderweg zien we het hilarische hoofdkantoor van bierbrouwer Asahi (6). Karin vertelt dat Asakusa historisch gezien het kloppende hart van Edo was. Het echte centrum was gereserveerd voor de Daimyo en hun Samurai en alle kooplui en ambachtslieden werden gedelegeerd tot de "Shita-machi", de lage stad, waar Asakusa de belangrijkste wijk van was. Het staat vandaag de dag nog steeds bekend als een van de levendigste districten, vol specialistische winkels, izakaya's, komieken en straatperformers. Vandaag zijn veel winkels gesloten vanwege nieuwjaar, maar er is een flinke horde op weg naar Sensō-ji voor het nieuwjaarsgebed (7). We kunnen in Kappabashi, een grote winkelstraat volledig gewijd aan kookgerei en - niet verassend - Karin's favoriete plek in Tōkyō, gelukkig wel nog een snijplank die groter is dan een postzegel kopen. Hij is gemaakt van Paulownia, een houtsoort die je bijna nooit ziet buiten Japan, maar waar ze hier verzot op zijn. Ik snap wel waarom, het is bijna net zo licht als balsa en het werkt bijna niet.

    Als we de Sumida rivier terug oversteken zien we het meest typische uitzicht van onze wijk: De Skytree, het hoofdkwartier van Asahi en de naastgelegen bierhal, die officieel de "Flamme d'Or" heet, maar door de locals liefkozend de gouden drol wordt genoemd (8).
    Læs mere

  • Een museaal beeld

    6. januar 2024, Japan ⋅ ☀️ 15 °C

    Het is wel even mooi geweest met die oude meuk. Natuurlijk zijn tempels, traditionele architectuur en klassiek aardewerk harstikke mooi en is geschiedenis ontzettend interessant, maar het is tijd voor wat nieuws, wat hedendaags. Helaas is het Nationaal Museum van de Moderne Kunst gesloten wegens een expositiewissel, maar het Museum of Contemporary Art Tokyo is wel open en maar 10 minuten met de bus van ons appartement.

    Als de bus de stop nadert, is het meteen al duidelijk dat we onze bestemming bereikt hebben, dit kan natuurlijk alleen maar een museum voor hedendaagse kunst zijn (1). Bij de entree kopen we een driedubbel ticket: twee tijdelijke exposities en de vaste collectie. De eerste tijdelijke expositie is een retrospectief van Yasuko Toyosuma, een kunstenares die veel met multiplex doet en daarnaast thema's als school, economie en het bankstelstel behandelt. In een donkere kamer waar verschillend gekleurde om de beurt door rood en groen licht worden belicht is het een leuk spel om proberen te achterhalen wat nou de echte kleuren zijn (2, 3). De gesmolten tekenspullen (4) zien er ook vrolijk uit en sommige van de talloze panelen zijn nog best aardig (5). Wat ik erg mooi vind is de diepte die ze weet aan te brengen door slechts wat oppervlakige inkepingen in het multiplex aan te brengen (7).

    Op de 2e en 3e verdieping, alsmede in de kelder, is een jaarlijkse expositie met een technologische tint. De werken hier spreken mij meer aan. Er is een nutteloze generator die elektriciteit opwekt door een motorfiets van 3 meter hoog langzaam te laten zakken en via kabels en tandwielen een generator aandrijft. Je hebt helaas net wat meer elektriciteit nodig om de motorfiets weer op te tillen. Ook erg vermakelijk zijn de "Stray Robot Sentai Crangers": robot-stofzuigers die gefilmd zijn terwijl ze allerlei avonturen in de stad beleven. Of de informatiefilmpjes over hoe je een goed voedzame maaltijd om je hooi heen bouwt, afkomstig uit een toekomst waarin de wereld is overgenomen door een geiten-aanbiddende sekte. Het hoogtepunt is echter een serie lichtinstallaties die mij aan de 3d zoötropen van mijn vader doen denken. Hier is het echter een continue 3d-gaasconstructie waar of een lichtstraal langsbeweegt, of die zelf rondraait om de illusie van beweging te wekken (8). Heel vet gemaakt.

    In de vaste collectie is in een grote serie tekeningen van net na de Great Kanto Earthquake uit 1923 te zien hoe Tokyo voor een groot deel met grond gelijk is gemaakt. Indrukwekkend. Ook indrukwekkend zijn de gigantische kleurrijke doeken van Sam Francis (9). Ik herken ze meteen van de ene keer dat ik zijn werk in het Centre Pompidou in Metz heb gezien, maar deze examplaren zijn nóg groter. Na weer af te dalen door het puike trappenhuis (10) en een kijkje te nemen in de tuin, waar niks te zien is, gaan we naar buiten.

    We hebben de lunch overgeslagen dus het is tijd voor een super dikke vette hamburger in "3000 days". Het menu legt uit dat de eigenaar in totaal 3000 dagen de wereld heeft doorgereisd om de perfecte smaken voor zijn burgers bij elkaar te brengen. Ze smaken in ieder geval fantastisch. Na nog wat huishoudelijke shopping in één van Tōkyō's talloze winkelcentra besluiten we een halfuur terug te lopen, in plaats van de metro te nemen. De weg terugvinden is gelukkig een fluitje van een cent, want we hebben een niet te missen baken naast de deur (9).
    Læs mere

  • Stadsleven

    7.–8. jan. 2024, Japan ⋅ ☁️ 11 °C

    Het is tijd om de stad te proeven. Tot nu toe zijn we nog niet ver van ons appartement af gedwaald, maar daar komt verandering in. Karin gaat eerst naar een 4 uur durende kapbeurt (?!) en we ontmoeten elkaar daarna vlakbij Tōkyō Station, het centrum van het centrum. Daar is namelijk ook het Tōkyō International Forum, een mooi staaltje moderne archtectuur waar vandaag ook een bekende maandelijkse antiekmarkt zou moeten zijn. Als ik van het metrostation naar het forum loop, merk ik al eens stuk beter in wat voor metropool ik me bevind (1). Eersteklas jungle van beton, staal en glas. Bij het forum zelf komen we erachter dat de antiekmarkt vandaag nou net in een andere locatie is. Jammer, maar het gebouw stelt niet teleur (2).

    We besluiten dan maar een beetje rond het station rond te hangen. Het is één van de oudste gebouwen in Tōkyō en is volgens velen gebaseerd op Amsterdam Centraal (3), al lees ik op Wikipedia dat dit betwist wordt. Onder het station is het gebruikelijke doolhof aan gangen en winkelcentra. Karin en ik zijn op zoek naar het Ramen steegje. Een ondergronds gangetje met zes ramen restaurants, ieder met een eigen specialiteit. We vinden het door de uitstekende bewegwijzering zonder moeite en besluiten voor de rijke visramen te gaan.

    Hierna wandelen we door het giga park rondom het keizerlijk paleis. Je hebt hier een mooi uitzicht op een paar van de skylines van Tōkyō (4, 5) - het is te uitgespreid om van een enkele skyline te spreken. Bij een van de oude poorten van het in de Meiji Restauratie verwoeste Edo-jō stoppen we even voor een foto op plaats delict (6). Karin is er via een historische manga serie achtergekomen dat haar voorouders waarschijnlijk betrokken waren bij de moord op de eerste minister van de Shogun in 1860, tijdens een periode van groeiende onvrede met het Shogunaat. We maken op de terugweg nog even een stop in Akihabara, bekend om zijn elektronica en manga winkels en maid cafés. Het Otaku-mekka. Het straatbeeld is tot nu toe misschien wel het meest typische beeld waar men aan denkt bij Tōkyō (7).

    Op maandag gaat Karin voor het eerst in bijna een halfjaar tijd weer naar kantoor. Ze heeft de afgelopen dagen al veel zitten jammeren over haar lot. Zo is er op kantoor geen bed waar ze even in kan duiken voor een snel dutje en spreekt ze met grote vrees over hoe ze gepest zal gaan worden, arme meid. Ik hoef op maandagen niet te werken, dus meteen een goede kans om 's avonds Shinjuku te bezoeken en Karin van werk op te pikken. Shinjuku, wat letterlijk "nieuwe herberg" betekent, was oorspronkelijk een wegstation op de Tōkaidō, de grote kustweg van Edo naar Kyōto en Ōsaka. Sinds de tweede wereldoorlog heeft het zich sterk ontwikkeld tot een van de voornaamste commerciële districten in de stad en het is nu thuis van het drukste treinstation ter wereld, waar iedereen schijnbaar verdwaald raakt. Gelukkig verteld maps mij precies welke uitgang ik moet hebben en hoef ik alleen maar de bordjes te volgen, geen probleem. Ik heb even de tijd om onder de indruk te zijn van de reusachtige flats die boven mij uittorenen (8) voordat Karin haar werk heeft afgerond. Als ik haar ontmoet in de lobby, vertelt ze met een meelijwekkende blik hoe ze gepest is: ze keken haar aan en vroegen haar vragen, de klootzakken.

    We lopen samen naar de andere kant van het station. Waar het westen gedomineerd wordt door flats en in pakken gestoken overheidswerkers en salarymen met doodse blikken, is Kabukichō (9), het oosten een werkelijke bacchanaal aan licht, eten, drank en sekswerkers. Hier komen al die salarymen zich dus ontladen na een stressvolle werkdag. We lopen wat rond, ons vermakend met de felle reclameborden voor "No. 1 Dandy" enzovoorts en besluiten dan binnen te stappen bij een lopende band sushi-tent. De sushi is zeker niet de beste die ik heb gehad, maar de lopende band is wel leuk (10).
    Læs mere

    Slut på rejsen
    2. februar 2024