• Bente Roelofs
Apr – Jun 2025

Japan - Shikoku Henro

A 63-day adventure by Bente Read more
  • Trip start
    April 5, 2025

    Dag 0 - Ichiban Monzen Dori

    April 5 in Japan ⋅ ☀️ 15 °C

    Ik ga het nu iets anders aanpakken dan voorheen. Ik maak steps van de tempels (alle 88) met alleen fotos, en doe aan het einde van de dag een step van de accommodatie met een soort dagbeschrijving 😊

    Vandaag vloog ik om 2:15 in de ochtend naar Osaka. Na 7 uurtjes vliegen kwam ik aan, en in plaats van de lange rijen bij immigratie die ik verwachtte, stond ik binnen 30 minuten buiten. Blijkbaar is voornamelijk terminal 1 (waar de meeste internationale vluchten aankomen) super druk, en duurt het soms 2-3 uur om door immigratie heen te komen. Vorig jaar in Tokyo stonden we ook een dik uur in de rij.

    Terminal 2 was klein en rustig, maar nu moest ik wel 1.5 uur op de bus wachten die ik had gereserveerd. Ik had nu in ieder geval wel een zitplaats, en uiteindelijk deelde ik de hele bus maar met 2 andere personen. Tijdens het rijden vroeg ik mezelf wel vaak af of ik nu de juiste keuze aan het maken was door nu door Japan te gaan lopen, maar teruggaan zonder het te proberen was geen optie. Onderweg kwam ik ook nog sakura tegen!! Ik dacht dat ik te laat in Japan zou zijn om deze te zien maar de bloesem was op veel plekken nog te zien.

    De busrit naar Tokushima duurde 3 uur, en bij het station had ik afgesproken met Takeshi en Tomoko, twee super lieve mensen die hier wonen die ik vorig jaar in het SieboldHuis heb ontmoet toen ze in Nederland waren. Ze droegen ook de Universiteit Leiden jasjes en waren daarmee heel herkenbaar.

    Ze trakteerden mij op super lekker eten en brachten me ook nog naar mijn accommodatie die 30 minuten rijden verderop lag. Echt super lief.

    Bij de accommodatie (Ichiban Monzen Dori) had ik mijn eigen kamer. Later in de avond ging ik naar beneden om aan de gastvrouw de vragen hoe het precies werkt bij de tempels, maar ze is Filipijns en wist het ook niet. De gastvrouw die normaal de uitleg geeft en zelfs meeloopt naar de tempel om te laten zien hoe het te werk gaat (pelgrimskleding, tempelrituelen, etc.) is 107 jaar en ligt in het ziekenhuis. Het was verder wel nog een leuk gesprek met de nieuwe gastvrouw (haar man is de zoon van de eerdere gastvrouw, maar hij sprak geen Engels) en na een tijdje besloot ik maar te gaan slapen. Maar natuurlijk eerst weer een kleine existentiële crisis.

    Daarna toch maar echt gaan slapen want om 8u wil ik richting Ryozenji gaan, tempel nummer 1 van de 88.
    Read more

  • Dag 1 - Okudaya (20/~1200km)

    April 6 in Japan ⋅ ☁️ 19 °C

    Zonder de begeleiding waarop ik had geloopt liep ik vanochtend alleen naar tempel 1, Ryozenji. Hier is een winkel waar je pelgrimsspullen kan kopen, maar ik haalde vamdaag alleen de nōkyōcho (stempelboek) en osamefuda (naambriefjes). De rest van de kleding ga ik bij een andere winkel bij tempel 10 kopen, omdat ik me nu nog geen pelgrim voel.

    Toen ik bij Jan op bezoek was (man die de Henro al eens gelopen heeft en met mij zijn ervaringen deelden) zag ik zijn stempelboek. Aan een kant was een afbeelding van de tempel, en op de pagina erna de stempel van de desbetreffende tempel. Ik wilde dat boek ook, maar was door de stress vergeten in het boek te kijken dat ik had uitgekozen voordat ik het kocht. De afbeeldingen heb ik niet, maar wel tekst die aangeeft welke tempel het is.

    Er zijn ook een aantal rituelen die je bij een tempel uitvoert (niet per se verplicht): je buigt voor de ingang, reinigt daarna je handen bij het bassin, luidt de bel om je aankomst aan te kondigen, gaat naar de hoofdtempel toe en steekt 1 kaarsje en 3 wierookstokjes aan, doneert geld en laat een naambriefje achter, daarna lees je de hartsutra op (doe ik in mijn hoofd), daarna ga je naar de Daishi hal en doet wat je ook bij de hoofdtempel hebt gedaan. Tot slot ga je naar het kantoortje (nōkyōsho) van de tempel om je stempel op te halen en bij het verlaten van de tempel keer je je om buiten de poort en doe je nog een buiging.

    Ik had nog geen wierook een kaarsjes, en heb ook maar de helft van de sutra in mijn hoofd opgelezen omdat er verschillende delen in mijn boekje stonden. Het is allemaal nog erg wennen en het alleen uitzoeken gaf me een beetje paniek. Een lieve man leidde me naar een balie waar osettai (gift voor pelgrims) gegeven werden: een rijstkoekje, cup noodles en een mandarijn. Daarna bracht mij me naar het kantoortje voor de stempel. Hier bleek ook een winkel te zijn voor pelgrimsspullen, en nu baalde ik nog harder dat ik naar het winkeltje buiten de tempel geweest was. Maarja, volgende keer beter.

    Na het halen van de stempel wees de man mij de weg naar T2, Gokurakuji. Al snel liep ik fout en een andere man op de fiets zag dit en fietste me achterna om mij de weg te wijzen. Eenmaal weer op het juiste pad ging het goed naar T2 en T3, maar de rituelen bleven onwennig. Ook waren de sakura (kersenbloesem) in volle bloei! Ik dacht dat ik hiervoor te laat in Japan zou zijn, maar ze waren gelukkig nog overal te zien.

    Na Konsenji (T3), onderweg naar Dainichiji (T4) stopte er een auto naast mij. De man achter het stuur vroeg of ik naar T4 onderweg was, want dat was hij ook. Hij wilde mij een lift geven, en die nam ik snel aan. Ik had een wandelbroek aan en een sportshirt met lange mouwen, en dat was toch iets te warm met 20°C, dus een uur minder lopen (het was nog 4km naar T4) was erg fijn.

    Hij sprak gebrekkig Engels dus het gesprek was een beetje verwarrend, maar eenmaal bij T4 bood hij aan met hem de hartsutra op te lezen. Dit was erg fijn omdat ik nu meer een idee had met wat voort soort ritme de sutra opgelezen werd.

    Hierna gaf hij aan weer naar huis te gaan. Ik wilde hem nog een ansichtkaart uit Nederland meegeven (speciaal meegenomen om aan mensen die je helpen te geven als bedankje, maar kon deze niet zo snel vinden).

    T5 en T6 gingen goed, de rituelen begonnen al iets vertrouwder aan te voelen, maar ik vergat alsnog soms te buigen, mijn handen te reinigen of om de bel te luiden. Ik merk ook dat ik erg ongeduldig ben en niet echt de tijd wil nemen voor de rituelen. Ik hoop dat de tijd nemen makkelijker wordt tijdens de rest van de tocht. Maar na vandaag liggen de tempels verder uit elkaar, en bezoek ik er ook minder per dag, soms geen, waardoor ik hopelijk ook de tempel minder als een checkboxje ga zien die ik af moet tikken en ook meer plezier krijg in de rituelen.

    Bij T7, de laatste tempel van vandaag, was er ook een bus vol met pelgrims! Bij de Henro maakt het niet uit hoe je van tempel naar tempel gaat. Lopen is de traditionele manier, maar mensen pakken ook de fiets, motor, auto, de trein of gaan met een georganiseerde reis met de bus. Ik kwam vandaag ook vaak dezelfde mensen tegen die de auto pakten.

    Opnieuw kon ik een beetje spieken hoe de hartsutra werd opgelezen door de mensen uit de bus, en na het halen van de stempel liep ik richting Okudaya, mijn accommodatie. Onderweg had ik bij de convenience store nog een magnetronmaaltijd als avondeten gekocht. Ook kreeg ik thee, en deze vond ik best prima. Misschien ga ik hier eindelijk thee leren drinken in

    Bij de Okudaya hielp de host mij nog met het vooruitboeken van accommodaties. Hij belde verschillende plaatsen om te vragen of er nog plek was voor mij (vaak geen websites/booking/airbnb buiten de stad, alleen telefonisch reserveren mogelijk en kleine kans dat de Engels kunnen). Dit was echt super lief.

    Ik had ook nog mijn eigen kamer!! Er waren ook twee pelgrims die net van de laatste tempel afkwamen, en morgen dus naar T1 gaan om hun pelgrimstocht af te ronden. Het was raar om te denken dat over een paar weken dit ook voor mij het geval gaat zijn. Ook waren er twee Denen, maar ik heb hen niet veel gesproken. Toen maar op tijd gaan slapen want morgen staan er weer 4 tempels op het programma!
    Read more

  • Dag 2 - Oyado 11 (39/~1200km)

    April 7 in Japan ⋅ 🌙 12 °C

    Toen ik vanochtend bij Okudaya, mijn accommodatie vertrok vroeg de host of ik pelgrimskleren had. Ik gaf aan deze vandaag te willen kopen bij een winkel bij tempel 10 in de buurt. Hij geeft mij wat tips over andere winkels en heeft mij zijn pelgrimshoed (als een osettai, neem ik aan). Dit was super lief en ik gaf hem een ansichtkaartje en een naambriefje/osamefuda (deze geef je ook aan mensen die je een gunst doen). De hoed opdoen voelde gek, dus ik maakte 'm vast aan mijn rugzak.

    Gisteren voelde ik me geen pelgrim, maar meer een soort imposter, alsof ik mijzelf en iedereen voor de gek aan het houden was. Het moment dat ik de hoed ontving, kwam het gevoel dat ik mezelf wél mag erkennen als pelgrim, en met een goed gevoel ging ik op pad. Heel gek dat zoiets het gevoel over jezelf zo kan veranderen.

    De rituelen liepen als een stuk beter bij T8 en T9, hoewel ik alsnog wel eens wat vergat. Een vrouw die met de auto van T8 naar T9 was gegaan zei nog bij T9 dat ze me bij T8 zag en dat ze me erg snel vond.

    Voor T10 ging ik naar Sumotoriya. Ik besloot bij deze winkel alle resterende benodigdheden te kopen en niet naar de andere winkels te gaan die mijn host adviseerde. Ik kocht een hakui (wit vest), wagesa (stola), kongozue (stok), kaarsen en wierook. Er zitten ook een paar regels aan de stok en de stola vast. De stok wordt gezien als de belichaming van Kōbō Daishi, de stichter van het Shingon buddhisme en ook van de Shikoku Henro. Bij het aankomen bij de accommodatie was je de onderkant van de stok, en wanneer je over een brug gaat mag je niet met de stok op de grond tikken want Kōbō Daishi zou onder de brug slapen. En over de wagesa, dezemket je afdoen wanneer je eet en wanneer je naar het toilet gaat.

    Ze spraken goed Engels bij Sumotoriya dus het was fijn dat ik ook vragen kon stellen.

    De klim naar T10 was redelijk steil, dus ik mocht mn rugzak laten liggen in de winkel. De hakui en wagesa had ik aan en de stok nam ik mee, maar door de wind bleef de wagesa overal heen waaien, en ik besloot toen al dat ik deze af zou doen en niet zou dragen.

    Om T10 te bereiken was er na de steile weg ook nog een hele serie aan trappen, 330 om precies te zijn. Ik voerde de rituelen uit en na mijn bezoekje aan de Daishidou kwam er een oude man naar mij toe. Hij vroeg of ik alles te voet ging doen en we hadden een kort gesprekje. Hij sprak een beetje Engels maar het was soms moeilijk om elkaar te begrijpen.

    Na het halen van de stempel ging ik weer naar beneden. Halverwege de trappen kwam ik erachter dat ik mijn stok was vergeten, en moest ik terug naar boven. Eenmaal onderaan kwam ik de oude man weer tegen. Hij kwam opnieuw naar mij toe en gaf mij een matcha cupcake en gebaarde dat ik moest gaan zitten. Op het bankje aten we beiden een cuocake en hij vertelde mij dat hij de Henro al 8 keer heeft gedaan (waarschijnlijk ook gelopen, maar ik weet dit niet zeker). Hij heeft hartproblemen en is al 4 keer geopereerd of heeft al 4 keer problemen met zijn hart gehad. Een 5e keer zou fataal zijn zegt hij. Hij was jaloers dat ik nog zo jong was. Als ik hem goed begreep ging hij toen het nog kon iedere dag naar tempel 12, die boven op een berg ligt. Ook zouden de pelgrims bij de tempel (12, maar ook bij 10 denk ik) hem energie geven waardoor hij door kan. Volgend jaar gaat hij 3 maanden naar Europa, zijn laatste vakantie. Ik hoop heel erg dat dat hem gaat lukken.
    Als bedankje gaf ik hem een ansichtkaartje, en daarna liep ik verder.

    Bij Sumotoriya haalde ik mijn spullen op, maar vroeg nog naar een handdoekje voor in de hoed. Jan gaf als tip om iets om het binnenste van de houd te rollen, omdat het anders een beetje pijnlijk op je hoofd kan zitten. Ik kocht een handdoekje en ik kreeg thee en een koekje terwijl de lieve mevrouw de handdoek opknipte en het om het hoofdstuk van de hoed bindde. Natuurlijk vergeten om de wagesa op tijd af te doen voordat ik het koekje at, maar de vrouw moest er ook een beetje om lachen toen ik realiseerde dat ik m nog om had.

    Bij het verlaten van de winkel kwam er een windvlaag en door de open deur blies de wind een paar dingen omver, maar niks breekbaars gekukkig. Oepsie

    T11 was de laatste tempel voor vandaag, maar eerst even langs een postkantoor. In Maleisië had ik Lotte (die terug naar NL ging) al wat bagage meegegeven, maar mijn rugzak was alsnog te zwaar. Ik moest over een brug, en was natuurlijk ook weer vergeten dat ik niet met de stok op de brug moest tikken tijdens het lopen. Gelukkig was de brug erg groot en reden er veel auto's. Als Kōbō Daishi eronder lag te slapen, zou hij eerder wakker worden van de auto's dan van mijn stok.

    Onderweg naar het postkantoor kwam ik nog langs een parkje waar de sakura weer volop in bloei stonden.

    Het personeel van het postkantoor spraken geen Engels maar met mijn gebrekkige Japans lukte het gelukkig alsnog. Ik kreeg wat snoepjes van ze en 3 kg lichter liep ik verder.

    Ik checkte in bij Oyado 11, mijn accommodatie van vanavond en ging daarna door naar T11, Fujiidera, dat nog geen 5 min lopen was. Voor het eerst zag ik buitenlanders bij een tempel! Naast de Denen van gisteravond had ik er nog geen gezien (behalve eentje in de bus naar Tokushima). Bij Fujiidera zag ik er wel 5!

    Ik had nog geen eten en moest nog naar de supermarkt, wat 30 min lopen was. Onderweg terug naar de accommodatie liep ik langs een restaurantje, maar deze was helaas dicht. Gelukkig had ik me al hierop voorbereid en had ik genoeg eten bij me, ook nog van de dag ervoor.

    Eenmaal terug bij Oyado 11 kwam ik de Denen weer tegen. Dit keer maakte we een langer praatje. De hele Henro doen ze niet. Ze gaan twee weken lopen en wat andere familie haakt nog aan. Daarna gaat de jongen zelf nog twee weken verder, maar hij is ook van plan het OV te nemen vanwege tijdsgebrek. Hij wil in ieder geval graag Matsuyama halen, dat aan de andere kant van Shikoku ligt.

    Ik at de cup noodles die ik bij T1 als osettai heb gekregen. Ik raakte in gesprek met 2 Japanners die hier ook verbleven. Zij liepen ook, maar gingen de Henro in stukken doen en niet in een keer.

    Daarna gingen de Japanners al naar bed (het was 20.00). Een van hen gorgelde super luid na het poetsen van zijn tanden en de Denen en ik moesten echt onze lach inhouden, maar dat was moeilijk omdat hij maar door bleef gaan met gorgelen.

    Daarna toch maar zelf gaan douchen en tanden poetsen. De host vroeg eerder op de avond nog hoe laat we wilden vertrekken, en 8u vond hij te laat. Voor 7u vertrekken, zei hij. De klim naar T12, Shosanji, is een pittige en je wilt hier de tijd voor nemen. Ook kregen we een mandje met ontbijt (broodjes met botervulling en een banaan), een handdoek en een broek. De broek was voor na het douchen en om in te slapen, maar ik had deze te laat gezien en droeg mijn eigen broek alweer. Ook stonden er in de koelkast buiten en yoghurtje en een soort yakultdrankje voor ons voor morgenvroeg.

    De host van Okudaya heeft voor mij geregeld dat ik bij een ryokan in de buurt mijn bagage achter kan laten. Deze wordt dan gratis naar mijn volgende accommodatie na T12 gebracht. Ik pakte mijn opvouwbare rugzak die ik voor de klim mee ging nemen alvast in, en ging daarna slapen.
    Read more

  • Dag 3 - Sudachian (53/~1200km)

    April 9 in Japan ⋅ ☀️ 11 °C

    Ik had de wekker om 06.00 gezet, maar de twee Japanners besloten om 05.00 al op te staan. Opnieuw gorgelde de man luid na het tandenpoetsen. Daarna praatte ze hardop aan de eettafel, die in dezelfde ruimte als de bedden staat. Slapen kon ik toch niet meer dus ik besloot op de staan. Ik bracht mijn rugzak naar Yoshino Ryokan, vanaf waar die naar mijn volgende accommodatie gebracht zou worden.

    Na het ontbijt liep ik om 06.45 naar T11, vanaf waar de trail naar T12 loopt. Het stuk naar T12, Shosanji, is een henro korogashi (遍路ころがし), letterlijk: waar pelgrims vallen. Het bestaat uit 3 flinke klimmen de berg op. De eerste begon al redelijk snel.

    Al snel haalde ik de meneer die zo hardop gorgelde vanochtend in. Hij was al aan het pauzeren na de 1e henro korogashi (volgens het bordje waren er 6 in totaal). Ook kwam ik een van de buitenlanders tegen die ik bij T11 zag, een vrouw van mijn leeftijd (denk ik) met een lief gezicht en mooie zwarte vlechten.

    Ik voelde me heel licht met mijn kleine rugzakje dus kon goed doorlopen. Het overgrote deel van het pad naar T12 was onverhard en het was echt prachtig. Het was veel door het bos maar er zat alsnog veel afwisseling in de paden. Ook kwam ik bij een soort open plaats uit waar verschillende sakura bomen waren! Er was witte, roze en donkerroze bloesem! Ook stond hier een soort rozenboom (het leek op een roos iig).

    Hierna ging ik het bos weer in. Het was wel heel fijn om wat Japans te kunnen lezen. Er liepen verschillende routes in het bos, maar omdat ik de kanji voor Shosanji wist, kon ik makkelijker de juiste bordjes volgen. Ik heb ook een app waarmee ik kan zien of ik op de route lig, maar de gps werkte niet helemaal mee. Bij flinke stukken klimmen omhoog kwamen de snoepjes van het postkantoor goed van pas voor wat extra energie.

    Op gegeven moment was er een trap in het bos die leidde naar een groot standbeeld van Kōbō Daishi. Achter het standbeeld stond een enorme boom, die geplant zou zijn door Kōbō Daishi. Hier waren ook bankjes, waar ik toch maar even een korte pauze had genomen.

    Eenmaal weer op het pad besloot ik een stukje te filmen. Ineens hoorde ik geritsel in de bosjes en rende een wild zwijn op het pad voor me. Waarschijnlijk had ik het beest laten schrikken omdat ik hard aan kwam lopen, want hij rendde (gelukkig) van mij weg. Hiervoor liet ik mijn camera per ongeluk in de afgrond vallen😬. Gelukkig viel ie niet ver en kon ik door een beetje naar beneden klimmen m weer pakken.

    Na 4 uur lopen bereikte ik T12. Het was er nog redelijk rustig dus in kon in alle rust het terrein verkennen. Tot nu toe is T12 toch wel een van mijn favoriete tempels. Het terrein is ruim en er staan reusachtige bomen. Dit in combinatie met de hoge locatie gaven de tempel een spirituele sfeer. Het deed me ook heel erg denken aan Kitaguchi Hongu Fuji Sengen Jinja, een tempel aan de voet van Mt. Fuji. Er hing een soortgelijke mysterieuze maar rustgevende sfeer.

    Ik voerde de rituelen uit en haalde de stempel voordat ik de wandeling doorzette naar mijn accommodatie. De tocht duurde in totaal echter korter van verwacht. Om 12.00 stond ik al bij Sudachian (accommodatie voor vandaag) en inchecken kon vanaf 15.00. Ik overwoog om naar het volgende dorp te lopen om wat eten te halen, maar vond 45 minuten heen en dan nog hetzelfde terug iets te lang, en er reden geen bussen.

    Er was een restaurantje in de buurt, maar die was helaas niet open. Ik heb wat rondjes gelopen en spelletjes op mijn telefoon gespeeld, waarvan de batterij langzaam richting 0% ging. Op geveven moment zag ik de Denen weer lopen, maar ik zat uit zicht dus ze zagen mij niet. Maar het was wel fijn te zien dat ze het gehaald hebben. Vlakbij stonden ook een aantal bomen met sakura. Soms kwam er een windvlaag en dan vlogen de sakurablaadjes in het rond. Dit was echt bizar mooi om te zien.

    Eindelijk kon ik inchecken. Ik kreeg ook nog eens korting (snap niet goed waarom. Misschien omdat ik 3 uur moest wachten, of omdat ik van een privekamer naar een gedeelde kamer werd geplaatst (weet niet eens of ik wel een privekamer had)). We sliepen in tentjes op de kamer, die ik met 1 ander persoon deelde: Joan, een lieve vrouw uit Amsterdam!

    Ze was kleuterjuf en is nu met pensioen. Ze is op zoek naar een uitdaging om haar en een dagelijkse leven te doorbreken. Een vriend had de Henro gelopen, en ze vond de pelgrimstocht wel passend bij haar doel.

    Ze vraagt of ik naar de onsen (badhuis) ga. Toen mij dit aangeboden werd had ik nee gezegd. Ik wil het graag proberen, maar alleen gaan is eng. Joan gaat wel, dus ik ga ook. Met de auto werden we naar de onsen gebracht in het dorp naast ons, in de crocs van onze accommodatie. Eenmaal in de locker room vraag in aan een mevrouw wat de bedoeling is. Alle kleren uit en in de locker, alleen een klein handdoekje mag mee.

    Daarna liepen we de ruimte in met alle baden. Ik wist dat er een soort volgorde van toepassing was, maar wist het niet precies. Een lieve vrouw hielp ons. Eerst moet je je lichaam en haar wassen, daarna mag je pas de baden in. Je moet wel je haar vastdoen na het wassen (alleen als je lang haar hebt).

    Het grootste bad was een 100% mineraalbad. Deze was meteen ook erg heet dus lang hield ik het niet vol. Een andere Japanse vrouw had dit al snel door en wees naar een ander bad in een andere ruimte. Hier stond een raam open dus het waaide lekker door, wat minder benauwd dus. Door het raam zagen we de river met aan de over een aantal bomen waarvan de sakura in bloei stonden.

    Ook was er een bubbelbad, een sakura bad (sakura staan in bloei, dus ik gok dat dit bad met het seizoen verandert), en ook een sauna. Hier betaal je dan €3.60 voor om binnen te komen.

    De lieve mevrouw legde alle baden aan ons uit, en liet ook zien waar we wat konden drinken uit een kraantje. Om 17.20 werden we weer opgehaald, dus het was op geveven moment tijd om te douchen en weer aan te kleden.

    Bij Sudachian aan tafel liet ik het filmpje zien van het zwijn. Twee mannen aan de tafel waren overtuigd dat het een tanuki (wasbeerhond) was, maar dat vonden Joan en ik niet. Het beest was kortharig en had te lange benen om een tanuki te zijn.

    Hierna kropen we ons tentje in en hadden we nog een leuk gesprek voordat we gingen slapen.
    Read more

  • Dag 4 - Kadoya (72/~1200km)

    April 9 in Japan ⋅ ☀️ 19 °C

    Er liepen meerdere routes naar T13. Ik was van plan een beetje om te lopen zodat ik naar de supermarkt zou komen om wat lunch te halen, want dat had ik namelijk niet meer. Tot de splitsing liep ik met Joan, die de korte route zou pakken. Eenmaal daar besloot ik toch met Joan mee te gaan. Het was echter "maar" 20km en het was nog vroeg. Ik kan ook bij T13 naar de winkel gaan.

    Al snel gingen we het bos weer in en moesten we een steile helling op. Een Japanse man liep ook mee. Hij heeft parkinson en zijn handen trillen helemaal, maar hij is wel van plan de Henro te lopen (al weet ik niet of hij het in een keer wilde doen of het in stukken gaat doen). Hij heeft de Henro al eens eerder gelopen, want kon ons vertellen dat er na de heftige klim ooit een bankje op het vlakke stuk erna stond, maar die ontbrak deze keer. Hij droeg een handdoek om zijn nek voor het zweet en na de klim wrong hij deze uit alsog die net uit een emmer vol water kwam.

    Ik kwam ook nog een andere Japanner tegen, die ik tot nu toe elke dag heb gezien sinds dag 2, met de groene rugzak.

    Na de klim laat de man met parkinson ons achter. Ik loop met Joan rustig door. Het pad was na de klim relatief vlak, en we lopen tussen de bergen op de weg langs de rivier. De man met parkinson komen we vaak tegen, en we halen elkaar in als de ander pauzeert. Bij een pauzeplek geeft hij ons mochi, eensoort rijstcakeje met een rode bonenpasta vulling. De mochi was groen en het was een beetje kruidig van smaak. De man legde uit dat er yomogi in zit, bijvoet. Ook zou er binnenkort sakura mochi te verkrijgen zijn in de winkels, omdat die nu in bloei staan.

    (Ik moet de hele tijd niezen als ik in de zon kijk. De man was aan het roken en ik voelde de nies aankomen dus deed mijn arm voor mijn gezicht. De nies kwam echter niet :')) De man dacht dat ik dat deed vanwege de sigarettenrook en stampte zijn sigaret kapot terwijl hij meerdere keren zijn excuses aanbood. Ik probeerde uit te leggen dat ik het deed vanwege een nies en niet vanwege zijn rook, maar volgens mij heeft hij dat niet helemaal begrepen😭)

    Onderweg kwamen Joan en ik ook langs een dorpje waar meerdere poppen in de straat stonden. Een paar dagen later (ik loop achter met uploaden oeps) legde een Nieuw-Zeelandse vrouw uit dat dit was omdat het dorpje leeg aan het lopen was. Er zijn meer poppen dan inwoners. Ik vond ze wel een beetje eng, maar ze zagen er goed uit en de kleding leek gloednieuw. Toch maar snel doorgelopen.

    Het laatste stuk was veel langs de weg. We liepen nog een klein stukje om om even te ontsnappen aan alle auto's. We zagen een uithangbord van een masseuse, maar omdat ik honger had liepen we door. Er was namelijk een winkel bij T13 in de buurt. Onderweg kregen we nog een zakje met fruit (soort stukken mandarijn, maar het was toch iets anders. Weet alleen de naam niet meer) en laterna nog van een andere vrouw reusachtige sinaasappelen. Allemaal osettai.

    Bij de konbini even wat avondeten en snacks gehaald, en kort daarna stonden we bij T13, Dainichiji. We voerden de rituelen uit en lazen samen de hartsutra op. Dit was voor Joan de eerste keer dat ze dat deed.

    Nog snel gekeken bij de tempel tegenover en daarna toch door naar onze accommodaties, die om de hoek lagen. De mevrouw van de accommodatie had me nog geholpen met een andere accommodatie boeken, wat echt heel lief was.

    Er was ook wifi, maar ik kwam bij een inlogpagina uit van verschillende providers en kon op gegeven moment niet terug toen ik bij eentje vastliep. Ik schaamde me iets te veel om de mevrouw om hulp te vragen (al betwijfel ik of ze zou weten hoe dit op te lossen was), dus dan maar een beetje data gebruiken. Ik had weer een kamer voor mijzelf, dus kon hier lekker tot rust komen om morgen weer uitgerust op pad te gaan.
    Read more

  • Dag 5 - PAQ hostel (88/~1200km)

    April 10 in Japan ⋅ ☀️ 22 °C

    Ik zou gisteravond contact met Joan opnemen via instagram, maar iets ging niet goed en mijn berichtje kwam niet aan. We slapen vanavond weer op dezelfde plek (gisteravond verschillende accommodaties, maar ze lagen langs elkaar). Ik ging lopen en zag al snel Joan in de verte staan.

    Ze bekeek een kraai die met een tak in zijn bek op een telefoonkabel (?) aan het balanceren was. Waar de kabel bij de hoge paal samenkwam had de kraai een nestje gebouwd.

    Vandaag stonden er 3 tempels op het schema, en het was 20km naar ons hotel. Onderweg zijn de nog bij de konbini gestopt voor een creme brulee ijsje!

    De route liep veel langs drukke wegen, dus soms namen we een alternatief pad om de drukte te ontwijken. Onderweg kwamen we nog een groepje van 4 Nederlanders tegen! Ze droegen geen pelgrimskleding en het leek erop dat ze er echt alleen voor het wandelen waren en niet voor het spirituele deel van de Shikoku Henro. Dit was wel opvallend omdat de meesten toch wel iets aan hebben wat ze herkenbaar maken als pelgrim. We liepen een stukje met z'n zessen samen, totdat het groepje aangaf te gaan pauzeren voor koffie. Joan en ik doen de laatste tempels weer met z'n tweetjes.

    Eenmaal bij ons hostel in het centrum van Tokushima informeerde Joan naar een masseuse in de buurt. Het was een beetje bedoelt als grapje maar na even op bed bijgekomen te zijn liepen we richting het winkelcentrum. Joan nam een nek en schoudermassage (15 min voor een tientje!). Een oude vrouw was net klaar en begon een gesprek met ons aan te gaan terwijl we wachten tot Joan opgehaald werd. Ze kon geen Engels en praatte snel, dus veel kon ik ee niet van maken. Ze vond het geweldig dat we pelgrims waren en ze gaf mij een zakje met donut holes. Ik gaf haar een ansichtkaartje uit Nederland als bedankje, en ze wilde graag dat ik mijn naam erop schreef.

    Laterna legde de masseuse uit dat ze eigenlijk een grote operatie moest ondergaan, maar ze wendde zich tot Kōbō Daishi en ineens was het niet meer nodig. 21 april was voor haar daarom een speciale dag (ik weet niet of de op 21 april bidde, of te horen kreeg dat de operatie niet meer nodig was), en toen Joan aangaf dat haar verjaardag op dezelfde dag viel was ze bijna in shock.

    Na de massage gingen we naar de Daiso! Joan had nog wat spulletjes nodig en ik ook. Na war nieuwe labello te hebben gehaald gingen we naar Tokushima Menoh Ramen en hadden we een verrukkelijke knoflook ramen.

    Voldaan en moe weer terug naar ons hostel en onze bedjes in gedoken.
    Read more