• Jarno.blog
  • Arno Greiving

Nuqui, Leticia en Santa Marta

Hola después de 35 años, estoy de vuelta en Colombia. In deze footpints vertel ik over de natuur, cultuur en het voedsel in Nuquí, Leticia en Santa Marta. Vind meer op www.jarno.blog. Read more
  • Trip start
    January 17, 2024

    Voorbereiding voor de eerste stap

    Jan 15–16, 2024 in the Netherlands ⋅ ⛅ 2 °C

    35 jaar geleden bezocht ik Colombia. Op de foto sta ik met de moeder, vrienden en zussen van Fernando, die ik in Nederland heb leren kennen. Dit land heeft een onuitwisbare indruk op me achtergelaten. De prachtige natuur, boeiende cultuur en vriendelijke mensen hebben mijn hart gestolen. Nu keer ik terug met Arno. Gewapend met 1,5 jaar Spaanse les bij taal.guru, ga ik me verder verdiepen in de natuur en cultuur van Leticia, Nuquí en Santa Marta. De voorbereidingen hebben we getroffen met de Latijns-Amerikaanse organisatie La Conexion, www.conexionla.org met in het bijzonder de hulp van Conny en Andrés. Binnenkort vertel ik er meer over. Nog 2 dagen en dan gaan we op avontuur… 🌎🌿🌞Read more

  • Bogota

    Jan 17–19, 2024 in Colombia ⋅ ☁️ 20 °C

    De vlucht naar Bogota is meegevallen. Maar de dag duurt vandaag wel 7 uur langer, dus moeite met wakker blijven. We slapen 2 nachten in een fraai hotel genaamd Casa de la Vega in het oude deel van de stad. Een prachtig gebouw met vriendelijke mensen. José Maria Vargas Vila woonde hier. Dit was een in 23 juni 1860 geboren intellectueel. Aan het einde van zijn leven bezocht hij José de la Vega, de zakenman van de Colombiaanse ambassade in Parijs, die getrouwd was met een nichtje van hem. Vandaar de naam.

    Na wat overwegingen staan vandaag 3 activiteiten op het programma.

    We beginnen met een bezoek aan de Palpquemao, een grote overdekte mark vol met fruit, groenten, kruiden. Exotische geuren komen je tegemoet. Colombia heeft het voorrecht een klimaat te hebben waarin het gehele jaar door alles groeit. Combineer dit met een bijzondere ligging waardoor bijna alle klimaten hier voorkomen en je kan je voorstellen wat voor een natuurlijke rijkdom het land heeft. Niks geen kassen of intensieve landbouw. We eten een aantal van de exotische vruchten. Enkele groenten en fruit heb ik al thuis ervaring mee in de moestuin, die het daar goed doen (dankzij het huidige milde klimaat in Nederland). Later op de avond hoorden we dat we van de Pitahaya niet te veel moesten eten (die met de pikkeltjes). Je kan er high van worden. (Iets waar je vaker op moet letten in Colombia ;-)

    We zijn alweer uitgeput, mede door de hoogte van 2,5 kilometer. De lunch hebben we genomen in een vegan restaurant dat net om de hoek is. Ze bieden ook kook lessen, maar helaas zijn we dan al weer weg. Even rusten in het hotel en daarna naar een tijdelijke tentoonstelling “Sembrar la Mduda” wat betekent: twijfel zaaien. Het gaat over de inheemse bevolking. Hier is eeuwen lang over geschreven door wetenschappers, fotografen politici, waardoor een standaard beeld van 1 soort bevolking ontstaat met een zeer negatief imago. Met twijfel zaaien wordt bedoeld dat dit beeld niet klopt. Er zijn 87 etnische groepen in Colombia, 65 talen en de inheemse bevolking bestaat uit 1,45 miljoen mensen. Belangrijke eindconclusie: het is tijd dat we niet over de inheemse bevolking schrijven, maar dat zij hun eigen verhaal schrijven. En dat ze echte zeggenschap krijgen, lokaal, landelijk en internationaal.

    In de avond gaan we met Andrės en Salomé, eten in Mesa Franca in een wat chiquere wijk in Bogota. Andres is directeur van La Connexion in Colombia, Salomé is binnenhuisarchitecte. Leuke en zeer vriendelijke mensen, waar we veel aan hebben bij het leggen van verdere contacten. En ze gaan op zoek naar een aparte batterij voor ons foto toestel. Een vriend van Salomé heeft een fotozaak (Tip: test altijd je batterijen een paar dagen voor je op reis gaat).

    Om 1 uur ‘s nachts oververmoeid naar bed en de wekker wordt gezet op 3:30 om ons vliegtuig richting Nuquí te halen…..
    Read more

  • Aankomst in het paradijs

    Jan 19–24, 2024, North Pacific Ocean ⋅ 🌙 28 °C

    Van Bogota via Medellin naar Nuquí gevlogen. Medellin is een stad die ik 35 jaar geleden vermeden heb in verband met de criminaliteit, nu zou je het moeten vermijden vanwege de smog. En we moeten hier opletten! We vliegen met Saténa, een kleine maatschappij. En ze veranderen telkens de vertrek gate. Maar het is gelukt! Aangekomen in Nuqui nog een halfuur met een, tegen de zeegolven opboksend, bootje en daarna 10 minuten over het strand lopen met de rugzak. Maar dan zijn we in het paradijs.

    We waren voorbereid op een wat ‘vijandig’ klimaat. Op deze locatie valt 6 meter regen per jaar, en gaat dagelijks de gevoelstemperatuur tot boven de 40 graden. Maar de regen blijkt alleen ‘s nachts te vallen, en je moet tussen de middag gewoon niks doen.

    In het paradijs kan je zwemmen in een niet zo’n zoute warme zee, zonder kwallen en met prachtige golven. Er zijn nauwelijks insecten (wat wel weer zorgwekkend klinkt). En prachtig eindeloze stranden, waar je zo goed als niemand tegenkomt en geen afval ligt. En nog wel het meest bijzondere: het oerwoud vloeit uit tot in de zee. En na elke paar honderd meter lopen komt er een rijkelijk stromend koel zoetwater riviertje uit het oerwoud, waarin je na het zwemmen in de zee het zoute zeewater kan afspoelen. Dé plek om te onthaasten, waar we ons dan de komende dagen ook volledig aan overgeven.

    De eigenaresse Elisabeth van Ecolodge La Bayka verwelkomt ons. Een geweldig aardige vrouw die duidelijk en langzaam Spaans spreekt. Met Engels kom je hier niet ver. Geweldig om te zien hoe hard ze hier hun best doen om de natuur weinig te verstoren. Ze verkopen niks in plastic flessen. En als je niet-organisch afval produceert, zoals plastic verpakkingen, wordt je verzocht dat weer mee te nemen. Water destilleren ze lokaal met hun eigen geproduceerde zonne-energie en kan je uit een vat tappen. En gebruik natuurlijk biologisch afbreekbare verzorgingsproducten!

    Gelijk met ons komt voor het weekeinde een groep van 2 gezinnen uit Bogotà. Een erg werelds gezin. Tieners die 99% van de tijd met selfies bezig zijn, een macho vader en zorg dragende moeders. Leuk om te observeren. Natuurlijk worden we de avond voor hun vertrek uitgenodigd voor hun kampvuur. Nederland is dan erg ver weg…..
    Read more

  • De Viche route

    January 21, 2024, North Pacific Ocean ⋅ ⛅ 29 °C

    Vandaag hebben we ons verdiept in de Viche Route. Vlakbij was namelijk een man die een leuke tour had gemaakt in zijn achtertuin. We konden de suikerriet en kruiden proeven. Daarna het riet met 4 mensen tegelijk uitpersen met een antieke pers (erg zwaar werk). Vermengt met citroen was het nu al lekker om te drinken. Maar Arno en ik waren wel erg voorzichtig. Eerder in Bolivia kregen we direct buikloop.

    Viche is een sterke drank die al eeuwenlang in dit gebied vooral door vrouwen gemaakt wordt. Suikerriet wordt geperst, enkele dagen gefermenteerd en vervolgens gedestilleerd tot wel 60% alcohol. We hebben veel (ook moderne) smaken geproefd: Cabezón (het hoofd, dit is de sterkste en geschikt als schoonmaakmiddel), Viche (45% wat meestal gedronken wordt), Crema (met melk), Curaçao (met kruiden), een variant met koffie, een Viche als ‘wijn’ en een met peper.

    En het is een eeuwenoud wondermiddel. Zo wordt het gebruikt om vrouwen te helpen bij de bevalling, voor het genezen van parasieten, darmpijn, slangenbeten, hoofdpijn, zwakte, om fysieke en mentale vitaliteit te geven, om de dag op te fleuren, om depressies te genezen, om verdriet af te schrikken en ook voor seksuele kracht en vruchtbaarheid.

    De drank is sinds de droogleggingen van vorige eeuw verboden geweest. Het kwam in een illegaal circuit. De inheemse stammen in het oerwoud maakten de potten, de Afro Colombiaanse bewoners aan de kust destilleren en verhandelen de Viche. Wanneer je werd betrapt werd alles vernietigd. De drank werd veel gedronken door mannen, die vervolgens verslaafd raakten. En er waren veel slechte brouwsels.

    Maar inmiddels is er geen drooglegging meer (alleen 2 weken voor de verkiezingen). Op 8 november 2021 is de Viche wet aangenomen. Viche is nu erkend als het collectief cultureel erfgoed van de vrouwen in de Colombiaanse Stille Oceaan (de Pacific). Hiermee is meteen gewaarborgd dat het niet vercommercialiseerd kan worden door grote buitenlandse brouwerijen.

    We hebben een flesje met Viche en een flesje met Viche-koffie gekocht om thuis over het ijs te gieten. Geef maar even aan of je mee wil gaan proeven!
    Read more

  • Ontmoeting met Carlos en Julia.

    January 21, 2024, North Pacific Ocean ⋅ ⛅ 29 °C

    Tijdens mijn studententijd heb ik Fernando Chaves ontmoet. Een uitwisselingsstudent uit Colombia. Samen met Ietje en Gert zijn we daarna naar Colombia gereisd. Ik ben er een paar maanden gebleven. Onder andere met Fernando in een klein vliegtuigje naar de Pacific gevlogen (vliegen was veiliger dan de boot). Hij had daar een dochter en hij wilde haar bezoeken. Ik heb er een paar foto’s van en ik was benieuwd of dat nu dezelfde plek was als waar we nu zitten. Dan zou ik dat huis nog kunnen opzoeken.

    Maar dat was 35 jaar geleden. Andres kon er niks van maken. Ook Elisabeth, de eigenaresse van de ecolodge waar we nu zitten, herkende het niet.

    Maar tijdens een ochtendwandeling kwamen we Carlos tegen. Hij is vanuit Bogota hier komen wonen en heeft aan de kust een bergtopje kunnen kopen, waar hij inmiddels een groter huis aan het bouwen is.

    En het was raak. Het was volgens hem Tumaco, Narinho or Guapi. Carlos is overigens de buurman van Julia, die de dochter van Elisabeth is. Zij heeft ook een lodge op een prachtige plek, genaamd Nichila. Zijn we ook meteen even kennis mee gaan maken. De familie is goed bezig!

    Na enige tijd zoeken op Google Earth heb ik de identieke trap gevonden! Het is Guapi.
    Read more

  • Koken en eten

    January 23, 2024, North Pacific Ocean ⋅ ☀️ 29 °C

    Toen ik 35 jaar geleden in Guapi was heb ik geslapen bij een familie op stand. De vader was arts en ze hadden een prachtig betegelde vloer, iets wat toen ongebruikelijk was. Wat mij toen opviel is dat de keuken niet meer was dan een ketel op een stoel. Hierop werd drie maal per dag vis, rijst en bananen klaargemaakt.

    Vijfendertig jaar later in de ecolodge waar we nu zitten is de keuken modern, wordt op gas gekookt, maar is het menu nog verrassend het zelfde. Namelijk allemaal variaties op vis, banaan, ei, mais en rijst. Op zich zou Nuki een mooie locatie zijn voor Manq’a. Zie http://www.jarno.blog/Voedsel/ .

    Maar aan de andere kant is de keuken super modern. Ze gebruiken 70% lokale producten, geen plastic (in Nederland verpakken we zelfs komkommer in plastic), geen additieven, suikerarme sappen, vrijwel geen vlees en geen ultra bewerkt voedsel! De Tilapia wordt uit een eigen zoetwater vijver gevist.

    Over weinig suiker gesproken: we denken dat we in Nederland ver gaan met onze suikertax van 10%? In 2023 is in Colombia een wet ingegaan voor extra belasting op suikerhoudende dranken, ongezonde vetten én ultrabewerkt voedsel. Met in 2023 een percentage van 10% en vervolgens 15% in 2024 tot 20% in 2025! De bier fabrikanten vermelden het uit protest apart op hun bierflesjes.

    Wat zoet is (maar niet extra belast): de Borogo. Ik had hier nog nooit van gehoord, maar het ziet er indrukwekkend uit. De bitterzoete vrucht komt oorspronkelijk uit het Amazone-regenwoud. Borojo is gebruikt door inheemse Amazone-volkeren, vooral de Embera. Zij wonen in Chocó, de provincie waar we nu zijn. Zij geloven dat Borojo een natuurlijk afrodisiacum is. Het wordt tegenwoordig commercieel verkocht als superfruit. Arno en ik hebben Borogo gegeten als marmalade en als toetje, vermengt met suiker en kokos. Heerlijk. En we nemen een potje mee naar huis voor “speciale” gelegenheden.

    Helaas gingen de kooklessen met Elisabeth, de eigenaresse, niet door. Zij is al een paar dagen ziek.
    Read more

  • Leticia, het dorp voorbij

    January 25, 2024 in Colombia ⋅ ☁️ 27 °C

    Al jaren heb ik het met Arno over Leticia. Het was 35 jaar geleden mijn eerste overweldigende ervaring met de Amazone. Mijn foto’s van toen kon ik helaas nergens meer vinden in de doos met oude foto’s. Maar ik herinner mij een gemoedelijk dorpje met wat bootjes aan de Amazone. En een foto van mijn overnachting (met grote gaten in de klamboe), grote kevers van 5 centimeter (op het dorpsplein) en vliegende vissen in de boot waar vrolijk roze dolfijntjes zwommen staan nog goed op mijn netvlies.

    De reis naar Leticia duurde 5 uur langer dan verwacht. We moesten 2000 km! omvliegen via Cali, omdat het te hard regende om te kunnen landen. Tegen de avond direct naar Omshanty jungle lodge. De foto’s op AirBenB waren prachtig, maar in de realiteit waren het vervallen huisjes in de jungle, muffe, rottende geuren en donker. En direct naast ons een eierboerderij (we hadden ons andere jungle geluiden voorgesteld ;-). Maar met geweldig aardig personeel, dat wel.

    De volgende dag Leticia in. Leticia is een drielandenpunt met Colombia, Bolivia en Peru midden in de Amazone en kent een grote verscheidenheid aan culturen. Het stadje telt zo’n 35.000 inwoners, waarvan de helft inheems. De haven met bootjes is vrij identiek aan 35 jaar geleden, maar dan iets meer bootjes. Maar inmiddels overheerste de overal rondrijdende slecht afgestelde auto’s, motoren en tuk-tuks die rijkelijk stinkende uitlaatgassen verspreiden. Dit is niet waarom we zo ver de jungle in waren gegaan.

    We hebben meteen met mijn beste Spaans een de hulp van de vriendelijke medewerkers in Omshanty een bootje kunnen charteren die ons 70 km verderop naar Puerto Nariño bracht. Salomé (onze vriendin uit Bogotá) had ons direct al geadviseerd om daar naartoe gegaan, maar we waren op een verkeerd moment eigenwijs.

    Daar aangekomen kreeg ik pas goed contact met een Nederlandse vogelaar in Leticia van een project dat zich bezighoudt met onderzoek naar de vogelstand bij Leticia. Dat hebben we toen helaas af moeten zeggen. Het zat ons niet mee. Maar goed, dat kan gebeuren met een avontuurlijke reis.
    Read more

  • Puerto Nariño, het nieuwe Leticia

    Jan 26–29, 2024 in Colombia ⋅ ☁️ 30 °C

    Puerto Nariño is een plaatsje van ongeveer 8.000 bewoners, en is alleen per boot te bereiken. En om daar zo snel mogelijk te komen hebben we gekozen voor een privéboot. De Amazone is hier inmiddels al wel 200 meter breed. Best al wel breed, maar niks vergeleken bij de 40 kilometer breedte die de Amazone op sommige plekken tijdens de regentijd kan krijgen. Onderweg passeren we een tiental lokale gemeenschappen. Behendig laverend langs voorbij stromende drijvende bomen en planten komen we bijna 2 uur later aan.

    We hebben ons dit keer verwent met een wat luxere lodge met glas en airco om weer wat op krachten te komen (merk toch dat we ouder worden ;-) Wat ze er bij de reservering niet vertelden is dat er een paar 100 meter naast de hut een generator draaide voor een hoger gelegen school. Gelukkig waren we er vooral in het weekeinde en dan draait hij niet. En we zitten op een prachtige locatie. Tropische vogels, aapjes en ander gespuis volop aanwezig.

    Het is een paar honderd meter lopen door sompig land naar een pad dat doet denken aan de yellow brick road uit de Wizzard of Ozz, Het blijkt dat alle wegen in het dorp hiervan zijn gemaakt. Deze zijn 6 jaar geleden aangelegd door de bewoners. Bijzonder is dat er in Puerto Nariño op een Ambulance en 2 trekkers na, geen gemotoriseerd vervoer is. Alls gebeurt lopend. De Ambulance zagen we later ergens staan met een pak bladeren op het dak. De mensen leven hier kennelijk erg gezond.

    En zo ziet het er ook uit. Alles lijkt hier gemoedelijk te gaan. Ontspannen mensen wandelen heen en weer, maken een praatje en verhandelen etenswaar. De straten en huizen zijn netjes, er ligt geen afval. Alles wordt netjes gerecycled. Plastic drinkflessen voor water zijn verbannen. Inplaats daarvan kan je op straat vers drinkwater tappen in je eigen flessen. En hoewel er een mobiel netwerk is, zie je hier mensen toch minder met hun mobiel bezig. Precies de omgeving waar we behoefte aan hebben.

    We zijn ook nog een dag opgetrokken met een lokale gids. Erg vriendelijke man, die trots zijn diploma ‘coördinator’ liet zien, en conciërge van het dorp is. Hij leek bijna iedereen te kennen. Als natuurgids is hij minder uit de verf gekomen. Alles wat vliegt heette ‘vogel’. En de tocht door het oerwoud was een soort Hoge Veluwe, met handig een bordje gespijkerd op de boom met de naam. Maar Arno en ik hebben ook de grootste vis van onze leven gezien! En we hebben we een onvergetelijk tocht met zijn boot gemaakt door bossen die permanent onder water staan.
    Read more

  • De cacao route

    February 1, 2024 in Colombia ⋅ ☁️ 26 °C

    We zijn inmiddels aanbeland in Trompito, een klein dorpje 27 km van Santa Marta, waar we 3 dagen verblijven. Een prachtig gebied waar ik de komende dagen nog verder over schrijf. Maar eerst het geweldige verhaal over cacao dat we vandaag beleefd hebben.

    We zijn op bezoek bij Finca la Fortuna, een kleinschalige cacaoboerderij bij Trompito. De historie van de familie van Henry Serrano Ramírez, Arrelis María Suárez en hun 3 zonen gaat terug tot in de guerrilla tijd eind vorige eeuw. De familie Serrano bezat een boerderij in de bergen en er was veel geweld, waarbij ook familieleden om zijn gekomen. De economie draaide op coca. In 2005 kreeg de familie, samen met 57 andere families de kans om in de omgeving van Santa Marta een paar hectare grond te bewerken. Hun gehele bezit hebben ze achtergelaten en men is hier een cacao plantage begonnen.

    Vandaag krijgen we een tour van Johny Serrano. Hij was 4 toen de familie hier kwam en heeft de gehele opbouw meegemaakt. Met ongelofelijke passie en enthousiasme vertelt hij ons het verhaal van de Cacao. Hij vertelt onderweg ook veel meer over de planten en dieren. Zo zijn hier ook heel veel kolibries te zien!!. Hij weet echt heel veel te vertellen.

    De vaardigheden als gids heeft hij geleerd via “Anfitriones para la Paz” die onder andere trainingen voor gids geven. Dit project is geïnitieerd door La Connexion, een organisatie waarmee we al eerder mee in contact zijn gekomen via het project Manq’a in Bolivia. . (Zie http://www.jarno.blog/Voedsel)

    DE CACAO
    Hieronder een beetje technisch verhaal, maar wel interessant. Johnny heeft dit verteld tijdens een uur durende wandeling, met heel veel voorbeelden.

    Al in 1200 oogsten de Azteken cacaobonen en werd het verwerkt in een drank dat alleen de leiders dronken. Cacao gaf een verbinding naar de goden. Ook werden cacaobonen als betaalmiddel gebruikt. Maar de boon zelf komt vermoedelijk van Zuid Amerika. In de Amazone komen namelijk veel verschillende soorten cacao voor. De Spanjaarden brachten de bonen naar Europa.

    Cacao begint met een minuscuul klein bloemetje, dat groeit vanuit de de oude takken van de cacao boom. Grappig is dat de bloemen telkens vanuit hetzelfde groeipuntje komen. Na bestuiving door een mug! begint de vrucht te groeien.

    De cacaoplanten zijn echter zeer gevoelig voor ziekten. Daarom worden cacaosoorten van goede kwaliteit geënt op bomen die goed tegen ziektekiemen uit de grond kunnen. De bonen moeten ook in schaduw groeien en elke maand worden beschimmelde vruchten verwijdert. Ook worden ze regelmatig gesnoeid. Na ongeveer 6 maanden is de vrucht volgroeid.

    Als je de boon dan doormidden snijdt lijkt het een nier. Hoe witter de binnenkant, hoe beter de kwaliteit. De bonen kan je als snoepje op sabbelen. De smaak is als mango en guanabana met citroen. Heerlijk verfrissend snoepje.

    Vervolgens wordt de boon 6 á 7 dagen gefermenteerd in zijn eigen suiker, en na enkel dagen 2x per dag geroerd. De temperatuur wordt wel 50 graden! De geur is dan cacao met zweetvoeten. De bonen worden vervolgens in 6 dagen gedroogd op hout. Niet op de vloer of plastic gaas. Dat is slecht voor de kwaliteit. (Het is net als goede wijn en whiskey). Vervolgens roosteren op hoge temperatuur. De zweetgeur verdwijnt en er komen heerlijke aroma’s. Na het roosteren ga je ze pellen. (Van de schillen kan je heerlijke thee en frisdrank maken), vermalen en wordt de pasta in vormen gedaan. Door goed te tikken krijg je een gladde substantie. Viola! Een 100% cacao reep. Zelf vermengen ze ze met 30% ongeraffineerde suiker.

    Al met al is de productie van cacao dus ongelofelijk bewerkelijk. En dan te bedenken dat ze per kilo maar zo’n 25 eurocent ontvangen! Voortaan dus alleen maar chocolade kopen van fabrikanten die de boer een eerlijke prijs garanderen!!!

    Nog 2 goede wetenswaardigheden: Colombia verbouwt weinig cacao, maar deze is wel van zeer hoge kwaliteit. En Nederland is wereldwijd de grootste cacaoproducent. Per jaar verwerkt Nederland zo’n 500.000 ton cacao en dat komt neer op ongeveer 13% van de totale wereldproductie. (Bron: Nestlé Nederland)

    De olie van de cacao is overigens ook een uitstekende gezichtscrème!
    Read more

  • De Kogui in Teykú

    February 2, 2024 in Colombia ⋅ ⛅ 26 °C

    Vanochtend lopen Arno en ik, samen met Johny en zijn vrouw Yoselin de Taykú route naar de Kogui gemeenschap. En best stevige klim te voet van ongeveer 2 uur bij een gevoelstemperatuur van 40 graden. Gelukkig wel veel in de schaduw.

    Het Kogui-volk is afstammeling van de Tairona-cultuur, die bloeide vóór de tijd van de Spaanse verovering. De Tairona waren een geavanceerde beschaving die veel stenen structuren en paden in de jungles bouwden. Ze maakten veel gouden voorwerpen.

    Als voorbereiding voor deze tocht hebben we de film Aluna the movie gezien. www.alunathemovie.com. Dit is een vervolg op de BBC-documentaire From the Heart of The World: Elder Brother's Warning uit 1990, gepresenteerd door Ereira. youtu.be/hRgTtrQOiR0?si=4Yjw8qwja5hakfpo. Daarin uiten ze hun bezorgdheid aan de mensen van de moderne wereld (Jongere Broer) over roekeloze verandering van het ecosysteem als oorzaak van klimaatverandering en wereldvernietiging. Je kan ook de Wikipedia bekijken om meer te weten te komen. https://en.wikipedia.org/wiki/Kogi_people. Bijzonder dat dit al 35 jaar geleden was, toen ik voor het eerst in Colombia was.

    De Kogi wonen in dorpen, Kuibolos genaamd met cirkelvormige hutten gemaakt van steen, leem en palmbladeren. Er zijn heel veel Kuibolos verspreidt in het gebied van de Tairona. Wanneer er enkele gezinnen in een dorp wonen, splitsen ze zich af en wordt er een nieuw dorp gebouwd. We zijn rond geleidt door José María Pinto, leider van het dorp Taykú en tevens een van de “Anfitriones para la Paz” (Gastheren/vrouwen voor de vrede, waar ik nog wat over zal schrijven). José heeft nu 4 kinderen (maar wil er wel 20).

    Mannen wonen in een aparte hut van de vrouwen en kinderen. Elk dorp bevat ook een grote hut genaamd een nuhue ("tempel") waar alleen mannen zijn toegestaan. In de nuhue worden veel dingen besproken en worden beslissingen genomen. Vrouwen zijn niet toegestaan omdat de Kogi geloven dat vrouwen meer verbonden zijn met de Grote Moeder en de tempel niet hoeven binnen te gaan. Er zijn wel vrouwelijke priesters in de dorpen.

    Het voelt wat vreemd, het lijkt op een wandeling in een openluchtmuseum maar het is allemaal heel serieus. Kogui zijn denkers. De vele heilige plaatsen werden door José getoond. Ook wij ervaren een moment van zelf bezinning. Landbouw gebeurt in wat op voedselbossen lijkt. Geen monocultuur maar alles wordt door elkaar verbouwd. Daarvoor wordt wel eerst bos kaalgebrand. Verder mogen kleine kinderen het dorp nog niet uit. Zij moeten eerst goed de Kogui cultuur voelen en beleven. Maar ze krijgen wel Spaanse les. Volwassen Kogui (dat ben je rond 14) zie je wel met mobieltjes lopen en komen ook in aanraking met het verstedelijkte Latijns Amerikaanse leven.

    Ik zou zeggen: bekijk de films en lees op internet meer over de Kogui.
    Read more

  • Mirador Mar Nevado bij ex-cocaine lab.

    Feb 2–3, 2024 in Colombia ⋅ 🌧 26 °C

    Vanmiddag gaan ik, Arno, Johny en Yoselin naar ‘Mirador Mar Nevado’. Eigenlijk weten Arno en ik niet goed wat ons te wachten staat. We laten het maar over ons heen komen.

    Aangekomen bij het startpunt van de route maken we kennis met John en Melany, onze gastheer en vrouw. We kunnen nu nog kiezen: te voet of per paard(je). We gaan 610 meter stijgen over een steil kronkelend, vaak met rotsen bedekt pad. Gezien onze leeftijd gaan wij dus per paard. Yoselin en Johny gaan te voet. Arno is behendig met het paard en rijdt al vlug vooraan. Ik krijg een begeleider mee (alsof een hond uitgelaten wordt). De paarden zien er goed uit, maar hebben zo nu en dan ook best wel moeite met de steile paden lans eveneens vrij steile ravijnen. Gelukkig is het grootste deel in de schaduw zodat het angstzweet weer vlug weg is.

    Dertig jaar geleden werd dit pad gebruikt als route voor het vervoer van cocaïne. Als je hier als vreemdeling werd ontdekt, kwam je waarschijnlijk niet levend beneden. Gelukkig is het nu helemaal veilig. Tijdens de klim zien we nog niet veel van het uitzicht. Alles is bedekt met mist. Na 2,5 uur klimmen komen we aan op de top.

    John zijn vader heeft deze bergtop met enkele tientallen hectaren grond, inclusief het drugslab, gekocht op het moment dat het duidelijk was dat de drugsmaffia hier niet meer gedoogd zou worden. Dat was 30 jaar geleden. Alles en iedereen was toen verweven met de drugshandel. Ook zijn vader verdiende geld aan verbouw van koffie, yuca en coca. Hij moest bij de overname direct stoppen met de verbouw van coca. Uit het gehele gebied werden alle cocaplanten met wortel en al gerooid. Daarvoor in de plaats kwam koffie. Best veel werk. Het zijn geen mooie vlakke akkers, maar steile beboste berghellingen.

    Een paar jaar geleden is John met enorm veel gedrevenheid begonnen met het bouwen van enkele hutjes, een keuken, toiletten en een overkapping als restaurant. Het restaurant is gebouwd op de resten van het drugslab, waarvan je de sporen nog kan terugvinden. Best indrukwekkend, vooral als je bedenkt hoe cocaine gemaakt werd. We hebben het geheel proses gedetailleerd uitgelegd gekregen van John. Maar wat ik echt niet wist is dat voor de productie van een kilo cocaine niet alleen 10 duizenden kilo’s coca bladen nodig waren. Maar ook onvoorstelbare hoeveelheden smerige chemicaliën zoals benzine, zwavelzuur, natriumcarbonaat, aceton, calcium oxide en ammoniak. Deze chemicaliën vervuilden de gehele omgeving en rivieren. Maar goed, wij drinken hier nu vredig een kop koffie gemaakt van de hoge kwaliteit Castillo bonen die we zojuist vers gebrand hebben. John heeft duidelijk heel goed door waar op gelet moet worden. De koffie smaakt echt goed (en als ex horeca ondernemers zijn we best wel kritisch).

    Na het bereiken van dit fysieke hoogtepunt waren we wat teleurgesteld. Het was mistig en we konden nog de zee nog de bergen zien. Maar John voorspelde een helder zicht voor de volgende ochtend. Met die gedachten vielen we gerust in slaap, onder het getik van een flinke regenbui.

    En jawel, de volgende ochtend zijn we beloond met een geweldig onbeschrijfelijk gevoel van vrijheid. Links de zee, rechts de bergen. Niet helder genoeg om ook de 5,5 km hoge en besneeuwde Sierra Nevada top te zien. Maar dat kon de pret niet drukken.

    Inmiddels waren twee Kogui jongens al gekomen met 2 paardjes om onze bagage weer mee naar beneden te nemen. Tip: mocht je van plan zijn ook te gaan, pak dan in voor slechts 1 nacht. Dan hoeven de paarden minder hard te werken. De route naar beneden was goed te doen. En ook nu vroeg Jhony regelmatig onze aandacht voor een plant, insect, vogel of ander gedierte. Onder andere een grote Guama boon. Je kan de peulen als een snoepje sabbelen. Prettig zoet. En natuurlijk sabbelden we onderweg ook op Cacao bonen die een lekkere citroen, mango, guanabana smaak hebben. In 2 ,5 uur waren we beneden, waar onze bagage al rustig lag te wachten. En we zagen hoe hier de koffie gedroogd wordt in de zon.

    Melany gaf ons nog 2 pakken koffie mee en we haasten ons al weer naar de volgende belevenis: de tocht naar Oasis.
    Read more

  • Oasis

    Feb 4–5, 2024 in Colombia ⋅ ⛅ 28 °C

    Camilo komt ons ophalen met een auto met stevige 4x4 aandrijving. Dit lijkt overdreven, maar gaande weg wordt ons duidelijk dat dit geen luxe is. Onderweg komen we Andrés tegen die ons de iPad komt overhandigen die we in het begin van de vakantie pro geluk in een restaurant in Bogotá hadden laten liggen.

    Johny en Yoselin rijden mee met een eigen motor. Dat geeft ze wat meer vrijheid om hun eigen weg te gaan. (Love is in the air). We kruisen rivieren, gaan stevige modderpaden over en beklimmen steile wegen. De tocht van drie uur biedt ons wederom prachtige panorama’s. In dit gebied zijn ook veel meer Kogui gemeenschappen, waarvan 1 prachtig gelegen op een berghelling. Langzamerhand komen we meer in een cowboy achtige omgeving. De weg wordt gebruikt voor het opdrijven van koeien en de muziek uit de radio veranderd langzamerhand meer in Vallenato muziek (luister op spottily: https://open.spotify.com/playlist/34u3IiOoRPom3…).. Of op Apple https://music.apple.com/nl/curator/apple-music-…)

    We komen na 3 uur rijden aan op de boerderij van Pedro, die naast zijn woning een prachtige hut heeft gebouwd voor gasten. Als binnenkomst krijgen we meteen een blok honingraat te eten. Wel wat veel, maar gelukkig is Johny een flinke snoeper. Het aanbod voor een duik in de langs de hut stromende rivier slaan we vriendelijk af. Maar we douchen ons wel even en drinken gezamenlijk een biertje in prachtige schommelstoelen met dik leren bekleding. De cowboyhoeden laten we liggen ;-)

    Yeistan verzorgt al het eten en drinken. Zij woont een uur hier vandaan (afstanden worden aangegeven in uren lopen). En wanneer Pedro gasten heeft komt zij om te koken. Yeistan is een enthousiaste, goedlachse vrouw die van duidelijkheid houdt. Ze wilde meteen weten wat de relatie tussen mij en Arno is. (No problem). We eten weer een klassieke Colombiaanse maaltijd van vis, rijst en platte banaan. En duiken vroeg het bed in. De rest doet zich nog tot diep in de nacht tegoed aan aguatdiente, een anijs drank dat lijkt op Pernot.

    We staan vroeg op. En wederom lijkt iedereen hier een grote familie. De volwassen dochter van Yeistan komt langs evenals enkele medewerkers. Colombianen leven veel meer in een gemeenschap dan Nederlanders, wat ontzettend prettig voelt. En door het prettige klimaat speelt alles zich buiten af. Heerlijk!! En Arno laat vanochtend indruk achter met het melken van een flinke koe. Zijn techniek is veel milder voor de koe en levert sneller melk op. Zijn geheim? In plaats van hard te trekken duwt hij de handen om hoog om de uier te vullen, waarna er een goed gevulde straal komt. (Zie filmpje).

    Cabañas el Oasis biedt veel verschillende activiteiten. Onder andere een bezoek naar de Piedra de Donna. Een rots van 4x3 meter vol met petrogliefen uit de oudheid. Of een 2 tal uitgezette stevige wandelingen door dit prachtige gebied. En ook nog weer contact met Kogui. Maar we beperken ons tot een bezoek aan de bijenkorven.

    Zelf heb ik een imker cursus gevolgd. Maar ik ben uiteindelijk nooit bijen gaan houden. De bijen hier zijn van het agressieve soort. We moeten ons goed inpakken. En toen Arno nog een gaatje in het kruis van zijn pak ontdekte werd daar meteen een doek in gedouwd. Tijdens het openen van de korven gingen de kamikaze bijen echt los (bedenk dat wanneer een bij gestoken heeft, hij overlijdt). Overal werden de angels achtergelaten. We vonden later tientallen angels op de leren telefoonhoes van Arno. Acht overvolle ramen worden uit de korven gehaald en we spoeden ons naar een tent die afgesloten kan worden. Alhoewel, er zitten er nog wel tientallen. Dit zijn meer verkenners die niet steken. Maar toch houden we het zekere voor het onzekere en doen de kap niet af. De was wordt door Pedro van de raten verwijderd en de honing wordt er uit gecentrifugeerd. Alles bij elkaar meer dan 10 liter, waarvan we 1 liter kopen om mee naar huis te nemen. 100% honing en niet het met suiker aangelengde spul dat je in de supermarkten in Nederland koopt.

    De ochtend is zo voorbij. Camilo neemt zijn berichten op de telefoon nog door (een activiteit die naast eten en slapen vrijwel al zijn tijd in beslag lijkt te nemen ;-) Camilo heeft ook nog een mooi verhaal over de koffie voorbereidt. We zitten hier namelijk op 1 km hoogte midden tussen de koffieplantages. Ook branden we met Pedro een potje koffiebonen. En voor je het weet rijden we al weer terug naar Santa Marta. Onderweg komen we de vrouw van Pedro nog tegen, die bij een soort tol huisje werkt waar we zijn dochter op pikken. Even later vergezeld hun zoon ons ook nog met zijn motor. Beneden in het dal splitste de karavaan zich en zette Cammillo ons af bij ons volgende hotelletje in Santa Marta.
    Read more

  • Santa Marta en Cartagena

    Feb 6–9, 2024 in Colombia ⋅ ☀️ 29 °C

    Het einde van de vakantie nadert. We willen de laatste dagen wat rustiger aandoen en gaan er een stedentrip van maken. Een paar dagen in Santa Marta en een paar in Cartagena.

    We hebben ons door Camilio af laten zetten bij een rustiek hotelletje in de wijk Taganga in Santa Marta. Dat was wat minder geslaagd. Het stand was vervuild met plastic en in ons hotel zaten bedwantsen. We kregen een andere kamer, maar de pret was er wat af. Hoewel we hoorden dat er veel mooiere plekken waren, zijn we toch meteen met een bus naar Cartagena gegaan. De vijf uur durende rit ging door plaatsen met een lang lint van arme wijken, bedekt met bergen plastic afval. Hoewel het telkens beter gaat in Colombia, heeft de regering nog veel te verbeteren aan de kloof tussen arm en rijk.

    We hebben een hotel in het oude centrum van Cartagena. Een prachtige oude wijk gebouwd in de koloniale tijd. Statige woningen met grote indrukwekkende binnenplaatsen. Ik herinner mij het Cartagena van 35 jaar geleden als een warme, wat vieze stad. Maar een groot gedeelte van de oude stad is inmiddels volledig gerestaureerd. In de avonden bezoeken we de hippe wijk Getsemani dat bruist van het leven. We vermaken ons hier de 3 dagen die we nog hebben goed.

    Op de kade worden we weer geconfronteerd met de klimaat verandering. De wegen lopen over en de moderne wijk Bogagrande stroomt vol met zeewater. We hebben verschillende mensen uit Cartagena gesproken die aangaven dat ze dit nog nooit hadden meegemaakt. De hoge waterstand is een gevolg van een orkaan in de atlantische oceaan. Ook in Cartagena moeten dus dijken gebouwd gaan worden (bedenk dat het grootste deel van de steden in de wereld op zeeniveau liggen en we hebben dus als Nederland nog heel wat dijken te bouwen...).

    De orkaan geeft ons ook nog wel een flink voordeel. In plaats van 9.50 uur vliegen doen we er nu naar Nederland maar 8.30 uur over. Scheelt weer 15% CO2 ...........
    Read more

  • Geregeld door Anfitriones para la paz

    February 8, 2024 in Colombia ⋅ 🌙 23 °C

    Anfitriones para la paz betekent Gastheren/vrouwen voor vrede. Dit is een trainingsprogramma in koken, toerisme en gastvrijheid waarbij jongeren uit armere milieus worden getraind om de kenmerken van hun gebied, identiteit en lokale kennis te benadrukken. Inmiddels zijn er al meer dan 40 Anfitriones met allemaal hun eigen specialiteiten. Op hun Facebook pagina is hier meer over te vinden.
    Facebook pagina van Anfitriones para la Paz is: https://www.facebook.com/AnfitrionesparalaPaz/

    De reis bij Santa Marta is samengesteld en uitgevoerd door:
    - Johnny Serrano en Yoselin
    - Andrés Burgos
    - Juan Nieves
    - Andres Camilo Chinchilla
    - Pedro Tamayo
    - John Alexander Mendoza en Melanie Arcón Egresados

    En met ondersteuning van Conny Toornstra, en Andrés Bernal van www.conexionla.org. Conexión is een Latijns-Amerikaanse NGO met lokale kantoren in Bolivia, Colombia en Guatemala. Met hun programma's verminderen ze de ongelijkheden in de regio en creëren ze betere levenskansen voor kwetsbare mensen en gemeenschappen. Ze werken samen met jongeren, vrouwen, inheemse bevolkingsgroepen, mensen van Afrikaanse afkomst en kwetsbare gemeenschappen. Conexión helpt ons om in contact te komen met lokale initiatieven tijdens onze reis in Colombia zoals Anfitriones para la paz.

    Geweldig te ervaren hoe iedereen zich heeft ingezet om ons unieke ervaringen te laten beleven.
    Read more

  • De kolibrie route

    February 8, 2024 in Colombia ⋅ 🌬 27 °C

    Eerder schreef ik over de cacao route met een vrij technische uitleg over de productie van cacao. Dit doet echter onder aan het totale verhaal van Johnny. Omdat hij hier vanaf vijfjarig jongetje opgegroeid is, weet hij te vertellen over elke boom en plant en dier dat hier voorkomt.

    Een batterij aan geneeskrachtige kruiden en fruitsoorten passeren de revue. Het is een feest aan geuren en smaken. Maar twee dingen springen er toch echt uit. Zo komen hier veel kolibries voor doordat er bij de boerderij heel veel bloemen bloeien die kolibries aantrekken. Je kan het met recht een kolibrie route noemen! In de video zie je een vrolijke kolibrie.

    De tweede is een symbiose tussen mier, termiet en zeer stekelige boom. De termieten bouwen hun nest in een boom met grote stekels en krijgen zo de bescherming van de boom. Als er teveel termieten zouden komen zou dat de boom aantasten. In de boom ernaast zitten echter mieren die de termieten eten. Bij veel termieten groeit het aantal mieren. Bij weinig termieten slinkt de kolonie mieren weer. Mooi toch?
    Read more

  • Ook op vakantie in Colombia?

    February 9, 2024 in Colombia ⋅ 🌬 30 °C

    Colombianen zijn over het algemeen vrolijke en trotse mensen die houden van het leven. Ze zijn hartelijk, nieuwsgierig, behulpzaam en vinden het leuk om een praatje te maken. Colombia is verder een extreem divers land. Er zijn wel 70 talen en heel veel verschillende klimaatzones (desert, tropisch, regenklimaat, mediterraan etc) . Al met al een interessant land om met vakantie te gaan. Er wonen nog wel veel arme mensen. (1/3 van de bevolking, dit was 10 jaar geleden nog de helft, het gaat dus wel beter).

    Een paar handige dingen om te weten:
    1) Colombia is veilig in de gele gebieden die aangegeven worden in de reisapp van de overheid.

    2) Wanneer je afgelegen gebieden bezoekt kan je het beste een telefoonkaart van Claro! aanschaffen.

    3) Reis buiten de feestdagen en vakanties van de Colombianen.

    4) In het voorjaar is het een relatief droog seizoen. (het regent vaak alleen ‘s nachts). Maar je kan ook goed in andere seizoenen naar Colombia. Zie ook https://www.tripico.be/laat-je-niet-verrassen-d…

    5) Drie bijzondere slaapplekken:
    - Www.hotelcasadelavega.com in Bogotá
    - Ave de montaña bij Santa Marta: https://www.instagram.com/avedemontana?
    - Casa la Bayka in Nuquí

    6) Ga je naar de regio van Santa Marta: neem contact op met Anfitriones para la paz voor bijzondere belevingen. https://m.facebook.com/profile.php/?id=10005716…

    7) Colombia is goedkoop. Prijzen liggen op 1/4 van Nederland.

    8) Er is nog steeds veel armoede. Ongeveer 1/3 leeft onder de armoedegrens. Dat is wel al veel beter dan 10 jaar geleden toen 50% onder de armoedegrens leefde. Maar schroom niet om af en toe iemand extra te helpen.

    9) Alhoewel het toeristische euro's naar Colombia brengt heeft vliegen wel een enorme impact op het Mileu. Wij compenseren het vliegen met aanplant van bomen. Maar dit is een zeer lange termijn effect. Je kan evenals het gebruik van groen gas of groene elektriciteit ook betalen voor groene bio brandstof (SAF). Dit hebben we voor een deel gedaan. 100% op bio brandstof is nog erg prijzig (ongeveer 750,- voor onze vlucht).
    Read more

    Trip end
    February 9, 2024